Το 2022 αποτέλεσε χρονιά ορόσημο για την HELLENiQ ENERGY, καθώς στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία η πρώτη φάση υλοποίησης του στρατηγικού πλάνου “Vision 2025”, που ήδη μας οδηγεί σε μια νέα δυναμική εποχή με επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη. O εκσυγχρονισμός του πλαισίου διακυβέρνησης, η επιτυχής ολοκλήρωση της εταιρικής αναδιάρθρωσης, ο επανακαθορισμός προτεραιοτήτων με έμφαση στην πράσινη ενέργεια, αλλά και η αλλαγή της εταιρικής ταυτότητας και η μετονομασία του Ομίλου, επιτάχυναν την πορεία μας προς την επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων που έχουμε θέσει.
.
Παράλληλα, αντιμετωπίσαμε με τρόπο ουσιαστικό τις επιπτώσεις από την παγκόσμια κρίση στον τομέα της Ενέργειας, η οποία εντάθηκε μετά τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Συνεχίσαμε να αποτελούμε έναν σταθερό πυλώνα για την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, καθώς αξιοποιώντας την ευελιξία που παρέχουν τα σύγχρονα διυλιστήριά μας για την επεξεργασία διαφόρων τύπων αργού, διασφαλίσαμε την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς.
Σε λειτουργικό επίπεδο, η HELLENiQ ENERGY κατέγραψε τα υψηλότερα αποτελέσματα στην ιστορία της, λόγω του διεθνούς περιβάλλοντος αλλά και των στρατηγικών επιλογών που έγιναν, σε συνδυασμό με την πολύτιμη προσπάθεια που κατέβαλαν οι άνθρωποί της.
“Vision 2025”: πυξίδα για ένα βιώσιμο μέλλον
Η ΗΕLLENiQ ENERGY πρωτοστατεί στην προσπάθεια για την πράσινη ανάπτυξη και την ενεργειακή μετάβαση στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υλοποιώντας με γοργά βήματα το “Vision 2025”. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και φιλόδοξο πλάνο, που ενσωματώνει όλες τις αναγκαίες δράσεις για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων και διασφαλίζει το μέλλον του Ομίλου. Στόχος είναι η μετεξέλιξή του, από μια εταιρεία πετρελαίου σε έναν οργανισμό που θα δραστηριοποιείται σε όλο το ενεργειακό φάσμα, υιοθετώντας κριτήρια ESG στην επιχειρηματική στρατηγική και την κατανομή κεφαλαίων και μειώνοντας δραστικά το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.
Με αυτό το πλάνο, μετασχηματιζόμαστε σε έναν δυναμικό Όμιλο παραγωγής και εμπορίας όλων των σύγχρονων μορφών ενέργειας, ενώ παράλληλα αναπτύσσουμε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Μετά από 64 ολόκληρα χρόνια επιτυχημένης πορείας με ισχυρή ανάπτυξη, αλλά και ουσιαστικής στήριξης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, η νέα εταιρική ταυτότητα του Ομίλου επισφράγισε τη βούλησή μας να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση ενός μέλλοντος πιο καθαρού και βιώσιμου για όλους. Το όνομα «HELLENiQ ENERGY» αποτυπώνει τη θέλησή μας να αγκαλιάσουμε το αύριο της «έξυπνης» ενέργειας, των εναλλακτικών πηγών και της οικονομίας χαμηλών εκπομπών ρύπων.
Με στοχευμένες επενδύσεις και ολοκληρωμένο πλάνο δράσης, διασφαλίζουμε την επιτυχή μετάβασή μας σε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο. Απαντάμε στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και του ενεργειακού μετασχηματισμού, ενσωματώνουμε καινοτομίες, αξιοποιούμε νέες τεχνολογίες και προηγμένη τεχνογνωσία.
Τα οφέλη από τη νέα επιχειρηματική στρατηγική, έχουν καταστεί ορατά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και επιτρέπουν μια πιο δυναμική ανάπτυξη του Ομίλου. Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, έχουμε καταφέρει να διατηρήσουμε σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, να βελτιώσουμε τις λειτουργικές επιδόσεις μας και τους περιβαλλοντικούς δείκτες και να αυξήσουμε την κερδοφορία, με άνοδο της παραγωγής και των εξαγωγών.
Η υλοποίηση του “Vision 2025”, δεν έχει ημερομηνία λήξης. Πρόκειται για μια διαδικασία που λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και διαρκώς επικαιροποιείται, με στόχο να παραμείνει ο Όμιλός μας στην αιχμή των εξελίξεων και να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί, ως μια εταιρεία πρότυπο για την ευρύτερη περιοχή.
Απάντηση στις σύγχρονες προκλήσεις η ανάπτυξη διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου ενέργειας
Με στόχο την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 και διαβλέποντας τις σημαντικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται, χαράσσουμε τη δική μας πορεία προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και καθορίζουμε το ενεργειακό τοπίο της χώρας.
Με ένα επενδυτικό πλάνο που ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ, η HELLENiQ ENERGY εκσυγχρονίζει τις παραδοσιακές της δραστηριότητες και τις καθιστά συμβατές με το νέο περιβάλλον, για να παράγει καθαρότερα υγρά καύσιμα χαμηλών εκπομπών. Ταυτόχρονα, αναπτύσσει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο με έμφαση στη Νέα Ενέργεια και επενδύει σε δράσεις μείωσης των άμεσων και έμμεσων εκπομπών CO2.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου περιλαμβάνει επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες, που εκτείνονται από τα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, μέχρι την αποθήκευση ενέργειας, τη δέσμευση CO2 και το πράσινο υδρογόνο.
Στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η HELLENiQ ENERGY εδραιώνεται σταθερά ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εταιρεία στην Ελλάδα σε νέα έργα. Μέσα σε 18 μήνες αύξησε 12 φορές την εγκατεστημένη ισχύ σε ΑΠΕ φτάνοντας στα 340 MW, ενώ κατέχει τη μεγαλύτερη ισχύ εν λειτουργία φωτοβολταϊκών στη χώρα. Το έργο μας στη Κοζάνη, συνολικής ισχύος 204 MW, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα ΑΠΕ στην Ευρώπη έως σήμερα, ενώ παράγει ενέργεια 350 GWh ετησίως, που εξασφαλίζει τις ετήσιες ανάγκες ενέργειας περίπου 75.000 νοικοκυριών. Το χαρτοφυλάκιο έργων μας σε ανάπτυξη ξεπέρασε ήδη τα 3,2 GW, ενώ στοχεύουμε σε πάνω από 1 GW εγκατεστημένης ισχύος έως το 2025 και άνω των 2 GW μέχρι το 2030, μέσα από έναν συνδυασμό οργανικής ανάπτυξης και εξαγορών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το πλάνο περιλαμβάνει επένδυση και σε άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως τα υπεράκτια αιολικά όπου συνάψαμε στρατηγική συνεργασία με την RWE Renewables, παγκόσμιο ηγέτη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Οι επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες και ΑΠΕ, δίνουν τη δυνατότητα στην HELLENiQ ENERGY να έχει το δικό της στίγμα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.
Παράλληλα, προκειμένου να διατηρηθεί η ηγετική θέση που κατέχει η HELLENiQ ENERGY και στον κλάδο των πετρελαιοειδών, υλοποιούνται στις βιομηχανικές μας εγκαταστάσεις σημαντικά έργα εκσυγχρονισμού και δρομολογούνται διαδικασίες για παραγωγή «καθαρότερων» υγρών καυσίμων, χαμηλών εκπομπών. Αναζητούμε καινοτόμες πρακτικές για την παραγωγή ενεργειακών προϊόντων περιορισμένου, ή και μηδενικού αποτυπώματος. Επενδύουμε στην παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων νέας γενιάς, στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, στη σταδιακή υποκατάσταση μέρους της τροφοδοσίας των διυλιστηρίων με πρώτες ύλες χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, στην έρευνα και ανάπτυξη «πράσινων» τεχνολογιών και εφαρμογών, στην αναβάθμιση των υποδομών παραγωγής ενέργειας και καυσίμων, καθώς και στην ενεργειακή αποδοτικότητα. Παράλληλα, στο πλαίσιο των αρχών της κυκλικής οικονομίας, εφαρμόζουμε εκτεταμένα προγράμματα μείωσης της παραγωγής αποβλήτων, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης.
Στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Ελευσίνας, δημιουργείται το «διυλιστήριο του μέλλοντος», το οποίο θα αποτελέσει πρότυπο διυλιστήριο για την ενεργειακή μετάβαση. Στόχος είναι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματός του κατά 35%-40%, με σειρά έργων ενεργειακής αποδοτικότητας, αλλά και ενός έργου συμπαραγωγής ενέργειας, το οποίο θα καταστήσει το διυλιστήριο ενεργειακά αυτόνομο και θα διασφαλίσει τη σταθερότητα λειτουργίας του. Ταυτόχρονα, στοχεύουμε στην παραγωγή μπλε υδρογόνου μέσω δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης, με χρήση ανανεώσιμου ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκό πάρκο που θα αναπτυχθεί εντός των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου. Στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης δημιουργούμε μονάδα παραγωγής 40.000 τόνων ετησίως ανανεώσιμου diesel με συγκατεργασία βιώσιμων πρώτων υλών, όπως π.χ. χρησιμοποιημένα τηγανέλαια, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2024. Παράλληλα, επενδύουμε στα ανανεώσιμα καύσιμα, αξιοποιώντας δυνατότητες συγκατεργασίας σε υφιστάμενες μονάδες.
Θέτουμε τις βάσεις για την παραγωγή «πράσινων» καυσίμων, ανταποκρινόμενοι στην ανάγκη για μείωση των εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς των Μεταφορών και συμβάλλοντας στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα. Συμμετέχουμε ενεργά στην πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού οργανισμού διύλισης FuelsEurope που προωθεί την παραγωγή υγρών καυσίμων χωρίς πετρέλαιο, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα «συμβατικά» αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ θα έχουν περιορισμένο, ή μηδενικό αποτύπωμα.
Ο κοινός σχεδιασμός με την AEGEAN για περισσότερο περιβαλλοντικά βιώσιμες αερομεταφορές συνεχίζεται, με την πραγματοποίηση πτήσεων με καύσιμα SAF που προμηθεύει η ΕΚΟ, τόσο από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, όσο και από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.
Επιπλέον, η HELLENiQ ENERGY έχει διεισδύσει δυναμικά στην αγορά της ηλεκτροκίνησης, μέσω των θυγατρικών μας εταιρειών, στοχεύοντας στη δημιουργία άνω των 10.000 σταθμών φόρτισης πανελλαδικά έως το 2027.
Και βέβαια, επιδιώκουμε μέσα στο 2023 το σύνολο των ιδιολειτουργούμενων πρατηρίων EKO και bp να έχει σχεδόν μηδενικό αποτύπωμα όσον αφορά την κατανάλωση τους σε ενέργεια.
Χρηστή Εταιρική Διακυβέρνηση και ολιστικός Ψηφιακός μετασχηματισμός για έναν σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό ενεργειακό Όμιλο
Ο Όμιλος διαχρονικά έχει δεσμευτεί να διεξάγει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες με ακεραιότητα, υπευθυνότητα και σεβασμό προς όλους τους κοινωνικούς του εταίρους, ενώ επιδεικνύει μηδενική ανοχή στη διαφθορά. Το 2022 ολοκληρώσαμε την αναβάθμιση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, ακολουθώντας υψηλά πρότυπα και διαδικασίες εναρμονισμένες με τις βέλτιστες πρακτικές, πλέον των προβλεπόμενων από την ισχύουσα νομοθεσία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 2022 διενεργήθηκε για πρώτη φορά η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Διοικητικού Συμβουλίου από εξωτερικό σύμβουλο ως προς τις συλλογικές ικανότητές του ως Σώμα, των Επιτροπών του, αλλά και τις ατομικές ικανότητες και τη συνεισφορά των μελών του, με στόχο τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας του και τη μεγιστοποίηση της απόδοσής του.
Μέσω αυτής της προσέγγισης στοχεύουμε τόσο στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πελατών μας, των προμηθευτών μας, των εργαζομένων και των μετόχων μας, όσο και στη συμβολή στη διασφάλιση της διαφάνειας και αξιοπιστίας ευρύτερα στην αγορά και την κοινωνία.
Παράλληλα, σε κάθε περιοχή επιχειρηματικής δραστηριότητας του Ομίλου, εισάγονται ψηφιακά εργαλεία και σύγχρονες πρακτικές που επιταχύνουν την ολιστική μετάβαση και καθορίζουν ένα νέο μοντέλο λειτουργίας στην αιχμή της τεχνολογικής καινοτομίας. Η αυτοματοποίηση των εργασιών για τη βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης, η ενδυνάμωση του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω της καλλιέργειας νέων δεξιοτήτων και γνώσεων και η υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων λειτουργίας με έργα άνω των 42 εκατομμυρίων ευρώ, έχουν θέσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως μοχλό ανάπτυξης του Ομίλου. Το όφελος από την πλήρη λειτουργία του πλάνου ψηφιακού μετασχηματισμού, από το 2024 και μετά, αναμένεται να υπερβαίνει τα 50 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η Υγεία και η Ασφάλεια και η ορθή διαχείριση κρίσιμων περιστατικών και κινδύνων βρίσκονται στον πυρήνα των λειτουργιών μας
Αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα και διαρκής δέσμευση για την HELLENiQ ENERGY, παραμένει η ορθή διαχείριση θεμάτων Υγείας και Ασφάλειας, με συνεχή βελτίωση των επιμέρους επιδόσεων. Ενσωματώνουμε, στην καθημερινή μας λειτουργία, τα πιο σύγχρονα και αυστηρά πρότυπα για τη διασφάλιση της Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων και των συνεργατών μας και την ορθή και έγκαιρη διαχείριση των κρίσιμων περιστατικών και κινδύνων σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων μας. Στόχος μας είναι η απουσία ατυχημάτων και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας, όπου οι πιθανοί κίνδυνοι έχουν εντοπισθεί, εκτιμηθεί, προληφθεί και εξαλειφθεί. Με γνώμονα την επίτευξη άριστων επιδόσεων στους καίριους αυτούς τομείς, συνεχίζουμε να επενδύουμε με συνέπεια και συνέχεια, στην πρόληψη, τη βελτίωση των υποδομών και τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών, ενσωματώνοντας βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 2022 επενδύσαμε περισσότερα από 17 εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση των υποδομών ασφαλείας σε όλες τις εγκαταστάσεις του Ομίλου σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Ακαδημία, την ΕΜΑΚ και Αστυνομικές και Λιμενικές Αρχές πάνω από 100 ασκήσεις ετοιμότητας. Για ακόμα μια χρονιά, πετύχαμε μηδενικά Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία.
Επιπλέον, με στόχο την καλλιέργεια μίας κοινής εταιρικής κουλτούρας που προάγει την υγεία και ασφάλεια, τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους συνεργάτες μας, πραγματοποιήθηκαν 85.375 ανθρωποώρες εκπαίδευσης σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας, που ξεπερνούν το 60% των συνολικών ωρών εκπαίδευσης. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός ατυχημάτων απουσίας και οι δείκτες συχνότητας ατυχημάτων και συνολικών τραυματισμών στο Όμιλο, παρουσίασαν περαιτέρω μείωση κατά 7%, 16,5% και 12,5% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2021, σε αντιδιαστολή με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες που παρουσίασαν μικρή αύξηση.
Τα παραπάνω επισφραγίζουν, με έμπρακτο τρόπο, την ισχυρή δέσμευσή μας για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας, που εγγυάται την αδιάλειπτη λειτουργία του Ομίλου και την επιχειρησιακή του συνέχεια.
Επενδύουμε σήμερα για ένα βιώσιμο μέλλον δημιουργώντας μακροπρόθεσμη αξία για την κοινωνία
Στην HELLENiQ ENERGY, δίνουμε όλη μας την ενέργεια για τη δημιουργία μιας διαρκούς και συνεχώς αυξανόμενης αξίας, προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες και τις προσδοκίες των κοινωνικών μας εταίρων και συμβάλλουμε ενεργά στη βιωσιμότητα της χώρας.
Το 2022, η HELLENiQ ENERGY άφησε ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα στη χώρα δημιουργώντας 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ προστιθέμενη αξία και συνεισφέροντας 2,91 δισεκατομμύρια ευρώ στα φορολογικά έσοδα του κράτους. Παράλληλα, ενίσχυσε την εγχώρια απασχόληση, υποστηρίζοντας άμεσα και έμμεσα περισσότερες από 32.000 θέσεις εργασίας και ενισχύοντας έμμεσα το εισόδημα 82.000 πολιτών. Ακολουθώντας τις αρχές της συμπερίληψης και της ίσης μεταχείρισης, δημιουργεί ένα άριστο εργασιακό περιβάλλον ίσων ευκαιριών και σεβασμού.
Λειτουργώντας ως εταιρεία πρότυπο, σχεδιάζουμε και αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες που καλύπτουν βασικές κοινωνικές ανάγκες και αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών. Έχουμε αναπτύξει μια πολυεπίπεδη και ολιστική στρατηγική Εταιρικής Υπευθυνότητας, με στοχευμένα προγράμματα σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και ορατά αποτελέσματα στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες δραστηριοποίησής μας. Με δράσεις που ανήλθαν στα 11,8 εκατομμύρια ευρώ, επηρεάσαμε θετικά τις ζωές περισσότερων από 930.000 συνανθρώπων μας.
Αντιλαμβανόμενοι τις συνέπειες της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, η HELLENiQ ENERGY μέσω του προγράμματος «Κύμα ζεστασιάς» συνέβαλε, στο μέτρο που της αναλογεί, στην στήριξη Παιδιατρικών Νοσοκομείων και Μονάδων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σχολικών μονάδων στους όμορους Δήμους και πολυμελών οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα από όλη την Ελλάδα, προσφέροντας δωρεάν πετρέλαιο θέρμανσης για τις ανάγκες του χειμώνα.
Πιστοί στη δέσμευσή μας να λειτουργούμε με διαφάνεια, εδώ και 18 χρόνια δημοσιοποιούμε τις επιδόσεις μας σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, ακολουθώντας διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα.
Η υπεύθυνη περιβαλλοντικά και κοινωνικά λειτουργία μας επιβεβαιώνεται τόσο από την ένταξή μας στους δείκτες Financial Times Stock Exchange, 4Good (FTSE4Good) Index Series και ΑΤΗΕΧ ESG Index, όσο και από τη διαρκώς βελτιωμένη επίδοσή μας σε ESG αξιολογήσεις από διεθνείς οίκους όπως CDP, S&P και Sustainalytics. Έχουμε υιοθετήσει τις δέκα αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου του OHE (UNGC) και δημοσιεύουμε την αναβαθμισμένη Έκθεση προόδου CoP, ενώ παράλληλα προωθούμε τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών με σαφείς και στοχευμένες δράσεις, πολιτικές και προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας.
Η HELLENiQ ENERGY μετασχηματίζεται ταχύτατα, για να συνεχίσει να ηγείται του ενεργειακού κλάδου με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη. Δημιουργεί, υψηλή προστιθέμενη αξία για την οικονομία, παραμένει αρωγός της κοινωνίας και διασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της χώρας.
Προσηλωμένοι στις δεσμεύσεις μας και στο όραμά μας, συνεχίζουμε από κοινού με τους ανθρώπους μας και τους κοινωνικούς εταίρους να χαράζουμε πορεία προς ένα μέλλον που θα είναι βιώσιμο και καλύτερο για όλους.