Άλμα 15ετίας σημείωσαν οι οικογενειακές επιχειρήσεις πετυχαίνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού ανάπτυξης των τελευταίων ετών, ενώ, έχοντας αφήσει πλέον πίσω τους την πανδημική κρίση, το 77% αυτών δηλώνει ιδιαίτερα αισιόδοξο και για τις προοπτικές για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό αποτυπώνεται στην έκθεση της PwC «11th Global Family Business Survey 2022, Transform to Build Trust», σύμφωνα με την οποία το 43% σε δείγμα 2.000 οικογενειακών επιχειρήσεων, παγκοσμίως, σημείωσε διψήφια αύξηση πωλήσεων το 2022, έναντι μόλις 21% το 2021.
.
Από την έκθεση προκύπτει επιπλέον, ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις που δίνουν έμφαση στις εταιρικές αξίες, στην επικοινωνία εντός του οργανισμού και στις ψηφιακές δεξιότητες πετυχαίνουν τις καλύτερες επιδόσεις. Για την ακρίβεια, σχεδόν τα τρία τέταρτα (73%) των οικογενειακών επιχειρήσεων που κατέγραψαν διψήφια ανάπτυξη το 2022 διαθέτουν σαφές σύστημα οικογενειακών αξιών και ξεκάθαρο εταιρικό σκοπό. Την ίδια στιγμή, οι οικογενειακές επιχειρήσεις, που έχουν καταφέρει να συνδέσουν τους εταιρικούς τους στόχους με τους αντίστοιχους του ΟΗΕ για Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs), εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα στις οικονομικές και κοινωνικές μετρήσεις ενώ οι μισές (50%) από αυτές παρουσίασαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης το περασμένο έτος.
Τα ευρήματα της έρευνας επισημαίνουν, επίσης, ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις με τις υψηλότερες επιδόσεις είναι εκείνες που παρέχουν κίνητρα στους εργαζόμενους (53%), έχουν διοικητικά συμβούλια που δίνουν έμφαση στη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία (52%) και απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό με ισχυρές ψηφιακές ικανότητες (47%). Και ενώ οι συγκεκριμένοι τομείς φαίνεται να συμβάλλουν στα υψηλότερα επίπεδα ανάπτυξης, αυτή η τάση δεν αντικατοπτρίζεται στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων από τους επικεφαλής των εταιρειών.
Έτσι, για το 2023, οι οικογενειακές επιχειρήσεις, παγκοσμίως, τοποθετούν πιο ψηλά στην ατζέντα τους τη μείωση του κόστους (+37%), έναντι της ψηφιακής ανάπτυξης ή του σχεδιασμού νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Επίσης, μόλις το 1/3 (36%) αυτών επικεντρώνεται στην προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων, αν και δηλώνει πως η εμπιστοσύνη των εργαζομένων είναι κρίσιμη για την επιτυχία της επιχείρησης.
Από την έρευνα της PwC προκύπτει μια αυξητική τάση στο πλήθος των οικογενειακών επιχειρήσεων που είναι πλέον πρόθυμες να υιοθετήσουν βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, αλλά και μια σαφής συσχέτιση ανάμεσα στην επιχειρηματική επιτυχία και τη στρατηγική ESG. Οι μισές οικογενειακές επιχειρήσεις (50%) που καινοτομούν σε θέματα ESG παρουσίασαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης (έναντι 42% για τις επιχειρήσεις που δεν είναι πολύ προηγμένες σε αυτόν τον τομέα), ενώ ταυτόχρονα φαίνεται ότι καταφέρνουν να κερδίζουν ευκολότερα την εμπιστοσύνη των πελατών τους (62%) έναντι των επιχειρήσεων που δεν ακολουθούν κάποια δομημένη ESG στρατηγική. Πάντως, παρά την ξεκάθαρη συσχέτιση του ESG με την επιχειρηματική ανάπτυξη και κατ’ επέκταση επιτυχία, τα 2/3 (67%) των οικογενειακών εταιρειών εστιάζουν λίγο ή και καθόλου σε αυτόν τον στόχο.
Κορυφαία πρόκληση για τις επιχειρήσεις σε επίπεδο εταιρικής διακυβέρνησης, σύμφωνα με τη μελέτη της PwC, αποτελεί η εμπιστοσύνη και η δέσμευση στον εταιρικό σκοπό. Επιχειρήσεις που παραμένουν προσηλωμένες στον εταιρικό τους σκοπό απολαμβάνουν και τα υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης (59%) μεταξύ των μελών της οικογένειας. Συγχρόνως, σύμφωνα με το Edelman’s 2023 Trust Barometer, η εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελεί σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλο ένα σημείο-κλειδί για την επιτυχία, με τις οικογενειακές επιχειρήσεις που επιδεικνύουν αντανακλαστικά στα κοινωνικά ζητήματα να σημειώνουν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης (52%). Παράλληλα, συστατικό επιτυχίας αποδεικνύεται και η καλλιέργεια εμπιστοσύνης εντός του οργανισμού με τις επιχειρήσεις που εστιάζουν στην κατεύθυνση αυτή να σημειώνουν σημαντική ανάπτυξη. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, μόνο μια μειονότητα οικογενειακών επιχειρήσεων αναλαμβάνει συστηματική δράση για να διασφαλίσει ότι ο εταιρικός σκοπός παρακολουθείται αποτελεσματικά, με το 46% αυτών να δημοσιεύει τις σχετικές εκθέσεις στο διαδίκτυο και το 36% να τις κοινοποιεί μόνο στα μέλη της οικογένειας.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός παραμένει κομβικός για τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Αυξημένο κατά τα 10% ήταν το ποσοστό των επιχειρήσεων που διαθέτουν και προάγουν την ψηφιακή κουλτούρα, οι οποίες και σημείωσαν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης, έναντι εκείνων που δεν επενδύουν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Ωστόσο, μόνο το 42% των οικογενειακών επιχειρήσεων δήλωσε ότι κατέχει ισχυρές ψηφιακές δυνατότητες, οι οποίες ωστόσο αποτελούν κύρια προτεραιότητα σε βάθος διετίας για το 52% αυτών.
Το θέμα της διαδοχής παραμένει μείζον για τις οικογενειακές επιχειρήσεις το 2023, με τις νεότερες γενιές να είναι οι κύριοι υποστηρικτές του επιχειρησιακού μετασχηματισμού. Για παράδειγμα, επιχειρήσεις που επενδύουν στην τεχνολογική τους εξέλιξη και τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό τείνουν να διαθέτουν πιο ποικιλόμορφη διοικητική εκπροσώπηση (49%).
Συγχρόνως, η ύπαρξη περισσότερων από δύο μη οικογενειακών μελών στο ΔΣ των επιχειρήσεων συνδέεται έντονα και με την ανάπτυξη. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις που πετυχαίνουν την ποικιλομορφία σε διοικητικό επίπεδο παρουσιάζουν ένα μικρό πλεονέκτημα έναντι εκείνων που δεν το κάνουν (46% και 43% ποσοστό ανάπτυξης αντίστοιχα). Ωστόσο, τονένα τρίτο των επιχειρήσεων εκπροσωπείται διοικητικά αποκλειστικά από μέλη της οικογένειας, το ένα τέταρτο δεν διαθέτει κανέναν με διαφορετικό γνωστικό υπόβαθρο και μόνο το 9% εξασφαλίζει τη διαφορετικότητα.
