Χρόνο με το χρόνο, οι ηγέτες των νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού εγκατέλειψαν με άδεια χέρια τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, καθώς οι βιομηχανικές χώρες αγνοούν ευγενικά τις εκκλήσεις τους να αναλάβουν τολμηρά μέτρα για να ανακόψουν την άνοδο των θαλασσών που απειλούν τους πολιτισμούς χιλιετιών τους. Στο COP28, τουλάχιστον, αναχωρούν από το Ντουμπάι με δέσμευση 225 εκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσουν στην προστασία του 30% του Ειρηνικού Ωκεανού από την Κλιματική Αλλαγή.
.
Το Ταμείο Bezos Earth έχει δεσμευτεί να δώσει έως και 100 εκατομμύρια δολάρια και το Παγκόσμιο Ταμείο Περιβάλλοντος (GEF) πρόσφερε 125 εκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση του σχεδιασμού και της υλοποίησης θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών (MPA) και άλλων προσπαθειών διατήρησης στον Ειρηνικό. Οι ηγέτες των νησιών αποκαλούν την περιοχή «γαλάζια ήπειρο».
«Δεν είχαμε ποτέ έναν φιλάνθρωπο εταίρο έτοιμο να συνεργαστεί μαζί μας σε ολόκληρη την ήπειρο», δήλωσε στο Bloomberg η Καρένα Λάιονς, διευθύντρια συνεργασιών, ολοκλήρωσης και κινητοποίησης πόρων στην Κοινότητα του Ειρηνικού (SPC), έναν αναπτυξιακό οργανισμό με έδρα τη Νέα Καληδονία που εξυπηρετεί νησιωτικά έθνη του Ειρηνικού.
Πολλαπλές απειλές
Τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού αντιμετωπίζουν πολλαπλές απειλές που σχετίζονται με το κλίμα – από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως την απώλεια βιοποικιλότητας – καθώς οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, η υπεραλίευση και η ρύπανση θέτουν σε κίνδυνο τους κοραλλιογενείς υφάλους και τα ψάρια που τρέφουν τους νησιώτες. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μεγάλες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές μπορούν να μειώσουν αυτές τις πιέσεις και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα του ωκεανού που θερμαίνεται.
«Αυτά τα νησιωτικά έθνη βρίσκονται στη μέση μεγάλων οικοσυστημάτων συνδεδεμένων σε όλο τον Ειρηνικό που φιλοξενούν τη μεγαλύτερη θαλάσσια βιοποικιλότητα στον πλανήτη», είπε πρόσφατα στο Bloomberg Green ο ωκεανολόγος Ενρίκ Σάλα, ο οποίος είναι εκτελεστικός διευθυντής του προγράμματος Pristine Seas της National Geographic Society. «Για να τα προστατέψουμε σωστά, χρειαζόμαστε μεγάλες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές».
Ορισμένες νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού έχουν δημιουργήσει μεγάλα θαλάσσια αποθέματα κατά την τελευταία δεκαετία, με διάφορους βαθμούς επιτυχίας. Το Κιριμπάτι, για παράδειγμα, έχει πει ότι θα ανοίξει ξανά την τεράστια θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή του λόγω απώλειας εσόδων από την αλιεία.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Bezos Earth Fund Άντριου Στιρ είπε ότι η νέα χρηματοδότηση θα επιτρέψει τη συντονισμένη δημιουργία μιας σειράς προστατευόμενες περιοχές που εκτείνονται στον Ειρηνικό. Αυτό θα μεγεθύνει τα περιβαλλοντικά οφέλη των θαλάσσιων αποθεμάτων, ιδιαίτερα για εμπορικά και πολιτιστικά πολύτιμα μεταναστευτικά είδη όπως ο τόνος.
Τα κοπάδια τόνου
Από τις μεγαλύτερες ανησυχίες των ειδικών είναι η διαδρομή του τόνου που μετατοπίζεται με απρόβλεπτους τρόπους.
Ο σχεδιασμός αλληλένδετων μεγάλων προστατευομένων περιοχών θα μπορούσε να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι ο τόνος θα παραμείνει προστατευμένος καθώς τα μεταναστευτικά του πρότυπα αλλάζουν με τη θέρμανση του ωκεανού. Μια μελέτη του 2022 για το μεγαλύτερο πλήρως προστατευμένο θαλάσσιο καταφύγιο στον κόσμο στη Χαβάη διαπίστωσε ότι οι πληθυσμοί ορισμένων ειδών τόνου είχαν αυξηθεί κατά 54% μεταξύ 2010 και
Παρά τον κρίσιμο ρόλο του στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από την καύση ορυκτών καυσίμων, ο ωκεανός είναι συχνά δεύτερη σκέψη στο COP. Αλλά η δυναμική αυξάνεται αλλού για την προστασία της θαλάσσιας ζωής.
Τα 225 εκατομμύρια δολάρια έρχονται ένα χρόνο μετά τη διάσκεψη COP15 για τη βιοποικιλότητα στο Μόντρεαλ, στην οποία 195 έθνη συμφώνησαν να προστατεύσουν και να αποκαταστήσουν τουλάχιστον το 30% της γης και των υδάτων της γης έως το 2030. Επίσης, ακολουθεί συμφωνία τον Μάρτιο για μια συνθήκη του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα στην ανοιχτή θάλασσα που επιτρέπει τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε διεθνή ύδατα. Ογδόντα τέσσερα κράτη έχουν υπογράψει αυτήν τη συνθήκη μέχρι στιγμής. Εάν επικυρωθεί, οι προστατευόμενες περιοχές ανοικτής θάλασσας θα μπορούσαν ενδεχομένως να γεφυρώσουν τα κενά μεταξύ των εθνικών θαλάσσιων αποθεμάτων στον Ειρηνικό.
Η νέα χρηματοδότηση θα υποστηρίξει μια πρωτοβουλία που οι ηγέτες των νησιών αποκάλυψαν στο COP28 με τίτλο «Ξεκλείδωμα της Ευημερίας του Γαλάζιου Ειρηνικού». Υποστηριζόμενο από 16 νησιωτικά κράτη, το έργο στοχεύει στη βιώσιμη διαχείριση μιας περιοχής του ωκεανού πέντε φορές το μέγεθος των ΗΠΑ. Αυτό περιλαμβάνει την προστασία του 30% του Ειρηνικού για τη διασφάλιση της επιβίωσης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων που τροφοδοτούν τους ανθρώπους της περιοχής.
Τα κεφάλαια που παρέχονται από το GEF, έναν οργανισμό συνδεδεμένο με τον ΟΗΕ που χρηματοδοτεί περιβαλλοντικά προγράμματα σε αναπτυσσόμενες χώρες, θα στηρίξουν τις κυβερνητικές προσπάθειες. Το Ταμείο Bezos Earth θα διοχετεύει επιχορηγήσεις κυρίως μέσω τοπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων σε διάφορα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού.
Η Λάιονς στην Κοινότητα του Ειρηνικού (SPC) είπε ότι ο σεβασμός και η υιοθέτηση της γνώσης και των πρακτικών διατήρησης των ιθαγενών θα συμβάλει στην επιτυχία της πρωτοβουλίας. Ωστόσο, σημείωσε ότι οι μικροί πληθυσμοί πολλών νησιωτικών εθνών του Ειρηνικού – η Νιούε έχει 1.700 κατοίκους και το Παλάου 18.000, για παράδειγμα – σημαίνει ότι οι τοπικές ΜΚΟ δεν έχουν πάντα την ικανότητα να εφαρμόσουν από μόνες τους μεγάλα μέτρα.
Η διαδικασία για τη διαχείριση των επιχορηγήσεων και τις ειδικές χρήσεις τους πρέπει ακόμη να επεξεργαστεί, αλλά το Ταμείο Bezos Earth σκοπεύει να διανείμει τα χρήματα σε μια περίοδο πέντε ετών. Ο οργανισμός παρέχει επίσης χρηματοδότηση στην Κοινότητα του Ειρηνικού (SPC) για να ηγηθεί του περιφερειακού σχεδιασμού της πρωτοβουλίας.
Ο Στιρ είπε ότι η εμπλοκή του Bezos Earth Fund ξεκίνησε αφού είχε μια συνομιλία με τον Πρόεδρο του Παλάου Σουρανγκέλ Ουίπς Τζούνιορ. στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα το 2021 στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Ο Πρόεδρος Γουίπς είπε: «Δεν θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαμε να ξεκινήσουμε κάποιου είδους διακρατικό πρόγραμμα», είπε ο Στιρ. Αυτό οδήγησε σε συζητήσεις με άλλους ηγέτες νησιών του Ειρηνικού και στην ανάπτυξη της πρωτοβουλίας Unlocking Blue Pacific Prosperity.
Πηγή: ot.gr
