Ο βιολόγος Αναστάσιος Μπούνας, μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, στο πλαίσιο της σύνταξης του Κόκκινου Καταλόγου για την Ελλάδα, έργο που εκπονεί ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), αξιολόγησε 99 είδη πτηνών.
Ο ίδιος μίλησε στο ESG+ Stories, μεταξύ άλλων, για την εμπειρία του που αποκόμισε από την διαδικασία, για τους βασικούς παράγοντες που απειλούν αυτά τα είδη πτηνών και για τη σημασία της επικαιροποίησης του Κόκκινου Καταλόγου.
1. Ποια είναι η εμπειρία σας μέχρι στιγμής από τη διαδικασία αξιολόγησης; Σε τι έχει συνεισφέρει η συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN); Πώς έχετε ωφεληθεί από τη συνεργασία;
Η διαδικασία αξιολόγησης είναι μια σημαντική προσπάθεια για τη διατήρηση της φύσης στην Ελλάδα. Έχω την τιμή να αξιολογώ όλα τα είδη αρπακτικών πτηνών της χώρας μας, καθώς και κάποια αποδημητικά στρουθιόμορφα είδη. Η συνεργασία με την IUCN είναι πολύτιμη, καθώς προσφέρει πρόσβαση σε διεθνείς εμπειρογνώμονες και επιστημονικές πηγές που βοηθούν στην αξιολόγηση των ειδών. Αυτή η διεθνής εμπειρία και η γνώση που προσφέρει η IUCN είναι ανεκτίμητη. Εκτός αυτού, η IUCN παρέχει κατευθυντήριες γραμμές και συγκεκριμένα πρότυπα για τη διαδικασία της αξιολόγησης, κάτι που βοηθά πολύ στην εναρμόνιση των προσπαθειών μας με αυτές που υλοποιούνται σε άλλες χώρες.
2. Σε τι κατάσταση βρίσκονται τα πτηνά που αξιολογήσατε; Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες που τα απειλούν; Ποια η σημασία του είδους για τη βιοποικιλότητα;
Tο 60% των είδών αρπακτικών που αξιολογήθηκαν δυστυχώς απειλούνται, μεταξύ τους κάποια εμβληματικά ειδη όπως ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus), ο Γυπαετός (Gypaetus barbatus), ο Μαυρόγυπας (Aegypius monachus) και ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos). Τα αρπακτικά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές. Οι κυριότερες από αυτές είναι ανθρωπογενείς και περιλαμβάνουν την απώλεια οικοτόπων που σχετίζεται κυρίως με αναπτυξιακές υποδομές αλλά και η πρόσκρουση σε ανεμογεννήτριες, που γίνεται ολοένα και πιο εμφανής. Επιπλέον, η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει οδηγήσει σε αισθητή μείωση πληθυσμών για πολλά είδη. Τα αρπακτικά πουλιά έχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των πληθυσμών των θηραμάτων τους. Έτσι, συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας των ειδών μέσα σε ένα οικοσύστημα. Επιπλέον, αποτελούν ένδειξη ενός υγειούς φυσικού περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων στα οποία ζουν. Επίσης πολλά αρπακτικά, όπως οι γύπες, τρέφονται με υπολείμματα ζώων και χρησιμεύουν ως "καθαριστές της φύσης". Χωρίς τους γύπες, τα νεκρά ζώα θα συσσωρεύονταν στο περιβάλλον, οδηγώντας σε εξάπλωση ασθενειών.
3. Ποια η σημασία της επικαιροποίησης του Κόκκινου Καταλόγου;
Η επικαιροποίηση της Κόκκινης Λίστας ειδών είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της φύσης σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Πρώτα απ όλα, μας επιτρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση των ειδών και να ανιχνεύουμε τυχόν μεταβολές στις πληθυσμιακές τους τάσεις. Οπότε και μπορούν να ληφθούν έγκαιρα μέτρα διατήρησης για την προστασία των ειδών που απειλούνται. Επίσης, μέσω του Κόκκινου καταλόγου το ευρύ κοινό μπορεί να ενημερώνεται για την κατάσταση της φύσης, αυξάνοντας έτσι την ευαισθητοποίηση και της κοινής γνώμης σχετικά με την ανάγκη της προστασίας των ειδών.
