Το Συμβούλιο έδωσε το τελικό πράσινο φως για μια αναθεωρημένη οδηγία της ΕΕ σχετικά με την επεξεργασία αστικών λυμάτων, σήμερα 5 Νοεμβρίου 2024. Η αναθεωρημένη οδηγία επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής σε μικρότερους οικισμούς, καλύπτει περισσότερους ρύπους, συμπεριλαμβανομένων των μικρορύπων, και συμβάλλει στην ενεργειακή ουδετερότητα. Οι νέοι κανόνες αποτελούν ένα από τα βασικά παραδοτέα στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση.
.
Σύμφωνα με την αναθεωρημένη οδηγία, τα κράτη μέλη πρέπει να συλλέγουν και να επεξεργάζονται τα λύματα από όλους τους οικισμούς άνω των 1.000 ισοδυνάμων πληθυσμού (population equivalents) – μια μέτρηση που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της ρύπανσης των αστικών λυμάτων – σύμφωνα με τα ελάχιστα πρότυπα της ΕΕ (αντί του ορίου των 2.000 ισοδυνάμων πληθυσμού που προβλεπόταν στους προηγούμενους κανόνες).
Για την καλύτερη αντιμετώπιση της ρύπανσης και την αποτροπή της απόρριψης ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων στο περιβάλλον, όλοι οι οικισμοί μεταξύ 1.000 και 2.000 ισοδυνάμων πληθυσμού πρέπει να εφοδιαστούν με συστήματα συλλογής και όλες οι πηγές οικιακών λυμάτων πρέπει να συνδεθούν με τα συστήματα αυτά έως το 2035.
Για τους οικισμούς αυτούς, μέχρι το 2035 τα κράτη μέλη θα πρέπει να απομακρύνουν τη βιοαποικοδομήσιμη οργανική ύλη από τα αστικά λύματα (δευτεροβάθμια επεξεργασία) πριν από την απόρριψή τους στο περιβάλλον. Παρεκκλίσεις θα ισχύσουν για τα κράτη μέλη όπου η κάλυψη των συστημάτων συλλογής είναι πολύ χαμηλή και, ως εκ τούτου, θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις. Τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ πιο πρόσφατα και έχουν ήδη πραγματοποιήσει πιο πρόσφατες σημαντικές επενδύσεις για την εφαρμογή της ισχύουσας οδηγίας (π.χ. Ρουμανία, Βουλγαρία και Κροατία) μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις.
Μέχρι το 2039, η απομάκρυνση του αζώτου και του φωσφόρου (τριτοβάθμια επεξεργασία) θα είναι υποχρεωτική για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων που επεξεργάζονται αστικά λύματα με φορτίο 150 000 ισοδυνάμων πληθυσμού και άνω. Για τις εν λόγω εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων, έως το 2045 τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν μια πρόσθετη επεξεργασία για την απομάκρυνση των μικρορυπαντών, γνωστή ως τεταρτογενής επεξεργασία.
Οι παραγωγοί φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών – η κύρια πηγή μικρορυπαντών στα αστικά λύματα – θα πρέπει να συνεισφέρουν τουλάχιστον το 80% του πρόσθετου κόστους για την τεταρτοβάθμια επεξεργασία, μέσω ενός συστήματος διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (EPR) και σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Ο τομέας της επεξεργασίας αστικών λυμάτων θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και να βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας. Οι νέοι κανόνες εισάγουν έναν στόχο ενεργειακής ουδετερότητας, που σημαίνει ότι έως το 2045 οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων που επεξεργάζονται φορτίο 10.000 ισοδυνάμων πληθυσμού και άνω θα πρέπει να χρησιμοποιούν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που παράγονται από τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις.
