Το «πράσινο» think tank EMBER, δημοσίευσε εχθές την ανασκόπηση για την συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτρική ενέργεια της ΕΕ, με πολύ αισιόδοξα αποτελέσματα για τη Γηραιά Ήπειρο. Συγκεκριμένα, το ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας προερχόμενης από ορυκτά μειώθηκε και πάλι το 2024, παρά την αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Σ΄αυτό συνέβαλε η ραγδαία αύξηση της ηλιακής ενέργειας, η οποία έφτασε πρώτη φορά πάνω από τον άνθρακα σημειώνοντας «ρεκόρ». Η συμμετοχή του φυσικού αερίου μειώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά και ήταν χαμηλότερη από την αιολική ενέργεια για δεύτερη χρονιά. Με την αύξηση της ηλιακής ενέργειας και την ανάκαμψη της υδροηλεκτρικής ενέργειας οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευσαν το 2024 σχεδόν το ήμισυ (47%) της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και οι καθαρές πηγές στο σύνολό τους έφτασαν το 71%, αμφότερες σε επίπεδα ρεκόρ.
.
Η ηλιακή ενέργεια ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή ενέργειας στην ΕΕ το 2024, με παραγωγή κατά 22% (+54 TWh) υψηλότερη από το 2023. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε νέες προσθήκες ισχύος 66 GW, οι οποίες φάνηκε πως απέδωσαν παρά την ελαφρώς χαμηλότερη ηλιακή ακτινοβολία σε σύγκριση με το 2023. Συνεπώς, η ηλιακή ενέργεια ήταν ο μεγαλύτερος μοχλός μείωσης της συμμετοχής των ορυκτών το 2024. Παρείχε το 11% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ (304 TWh), ξεπερνώντας τον άνθρακα (269 TWh) για πρώτη χρονιά.
Η παραγωγή αιολικής ενέργειας παρέμεινε παρόμοια με τα επίπεδα του 2023, στο 17% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. (477 TWh). Οι προσθήκες αιολικού δυναμικού συνεχίστηκαν, αλλά αντισταθμίστηκαν από λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες ανέμου. Ακόμα κι έτσι, η αιολική ενέργεια παρέμεινε η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας στην ΕΕ ανοίγοντας κι άλλο το προβάδισμά της έναντι του φυσικού αερίου. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έφθασαν μαζί σε ποσοστό ρεκόρ 29% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2024.
Η υδροηλεκτρική και η πυρηνική παραγωγή αυξήθηκαν κατά 32 TWh (+10%) και 29 TWh (+5%) αντίστοιχα, φθάνοντας σε μερίδια 13% και 24%, ολοκληρώνοντας την ανάκαμψη από τα χαμηλά επίπεδα του 2022 και ωθώντας τις καθαρές πηγές σε ποσοστό ρεκόρ 71% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Η υδροηλεκτρική παραγωγή επωφελήθηκε από τις βροχοπτώσεις που ήταν πάνω από τον μέσο όρο στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, παρά τις ξηρασίες στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Τα ορυκτά πέφτουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα σε όλη την Ε.Ε.
Το 2024, η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα στην ΕΕ μειώθηκε κατά 75 TWh (-9%) σε σύγκριση με το 2023, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων σαράντα και πλέον ετών (793 TWh). Αν και δεν είναι τόσο μεγάλη όσο η κατάρρευση ρεκόρ των ορυκτών καυσίμων μεταξύ 2022 και 2023, η πτώση συνέβη παρά τη μικρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 31 TWh (+1%) και την αύξηση των καθαρών εξαγωγών προς χώρες εκτός ΕΕ, με αξιοσημείωτες αυξήσεις κατά +11 TWh προς το Ηνωμένο Βασίλειο και +4 TWh προς την Ουκρανία.
Η ισχύς από άνθρακα και φυσικό αέριο μειώθηκε κατά 16% και 6% αντίστοιχα, σε σύγκριση με το 2023. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εκπομπές του τομέα της ενέργειας στην ΕΕ να μειωθούν κατά 9% σε περίπου 585 εκατομμύρια τόνους CO2, λιγότερο από το ήμισυ της μέγιστης τιμής τους το 2007.
Η ηλεκτρική ενέργεια από ανθρακούχα καύσιμα μειώθηκε σε 16 από τις 17 χώρες που εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν το 2024, και είναι πλέον οριακή ή απουσιάζει από τα περισσότερα μίγματα, αποτελώντας λιγότερο από το 5% ηλεκτρικής ενέργειας σε 16 κράτη μέλη. Η εναπομείνασα «ανθρακική» ενέργεια της ΕΕ είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη σε δύο μόνο χώρες, τη Γερμανία (39%) και την Πολωνία (34%), αλλά ακόμη και αυτές είδαν την παραγωγή άνθρακα να μειώνεται κατά 17% και 8% αντίστοιχα σε ετήσια βάση.
Η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά, πέφτοντας στο 16% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ (430 TWh). Η μείωσή της ήταν επίσης εκτεταμένη, καθώς σημειώθηκε σε 14 από τις 26 χώρες με ενέργεια από φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένων των τριών από τις τέσσερις χώρες της ΕΕ με την υψηλότερη καύση φυσικού αερίου: Ιταλία (-2%), Ισπανία (-19%) και Κάτω Χώρες (-5%).
Μικρή αύξηση της ζήτησης μετά από δύο χρόνια "χαμηλών πτήσεων"
Σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα έτη, κατά τα οποία σημειώθηκε απότομη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, το 2024 παρατηρήθηκε αύξηση κατά 31 TWh (+1%). Αν και μικρή, η ανάκαμψη ήταν συνεπής σε ολόκληρη την ΕΕ, παρατηρήθηκε σε 22 από τα 27 κράτη μέλη και σημειώθηκε σε κάθε τρίμηνο. Η Γερμανία αποτέλεσε αξιοσημείωτη εξαίρεση, με τη ζήτηση να παραμένει σχεδόν ίδια με το 2023, εξακολουθώντας να βρίσκεται 11% κάτω από τα επίπεδα του 2019. Η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ παρέμεινε χαμηλή σε σύγκριση με τα προ της κρίσης επίπεδα (5% χαμηλότερα από το 2019). Είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν η φετινή ανάκαμψη σηματοδοτεί μια νέα εποχή αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αναμένεται λόγω της ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης, των κέντρων δεδομένων, του κλιματισμού και άλλων παραγόντων.
