Η καταπράσινη περιοχή Βένετο της Ιταλίας φιλοξενεί πολυτελείς μάρκες μόδας και προμηθευτές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων παγκόσμιας κλάσης, αλλά μαστίζεται επίσης από την περιβαλλοντική ρύπανση.
.
Στη δεκαετία του 1960, ο όμιλος κλωστοϋφαντουργίας Marzotto εγκατέστησε ένα ερευνητικό κέντρο στην πόλη Trissino, όπου άρχισε να παράγει τα χημικά που είναι γνωστά ως PFAS, για την αδιαβροχοποίηση των ενδυμάτων. Η εταιρεία, που αρχικά ονομαζόταν Rimar και στη συνέχεια Miteni, άλλαξε τελικά χέρια και έγινε προμηθευτής της φαρμακευτικής και χημικής βιομηχανίας προτού χρεοκοπήσει το 2018 μετά το σκάνδαλο ρύπανσης του νερού, αλλά η ζημιά στο περιβάλλον θα είναι μόνιμη, λένε οι ειδικοί.
Οι οικογένειες στις επαρχίες Βιτσέντζα, Βερόνα και Πάντοβα παλεύουν τώρα με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία, οι οποίες περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, που προκλήθηκαν από τη μόλυνση του νερού.
Η ρύπανση του νερού και του αέρα αποτελούν μείζονες ανησυχίες που αντιμετωπίζει η βιομηχανία μόδας. Οι διαδικασίες βαφής και φινιρίσματος, για παράδειγμα, ευθύνονται για το 20% της παγκόσμιας ρύπανσης του νερού. Τα φορτία πλυντηρίου με ρούχα από πολυεστέρα μπορούν επίσης να απορρίψουν εκατοντάδες χιλιάδες μικροπλαστικές ίνες στα υδάτινα συστήματα, σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η παγκόσμια βιομηχανία μόδας λέγεται ότι ευθύνεται για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα - περισσότερο από ό,τι οι διεθνείς πτήσεις και η ναυτιλία μαζί. Η παγκόσμια παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών ινών έχει σχεδόν διπλασιαστεί στις δύο δεκαετίες μεταξύ 2000-2020, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός ειδών φοριέται μεταξύ 7 και 10 φορές πριν πεταχτεί, σύμφωνα με το Ίδρυμα Ellen MacArthur.
Ωστόσο, παρά την περιβαλλοντική αυτή ζημία, η αλλαγή είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Κάποιοι ελπίζουν ότι η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία θα βοηθήσει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της βιομηχανίας, ωστόσο άλλοι υποστηρίζουν ότι μέχρι οι παγκόσμιοι όμιλοι γρήγορης μόδας που παράγουν προϊόντα εκτός της ΕΕ να αναγκαστούν να τηρούν τους ίδιους κανόνες παραγωγής και να σταματήσουν την προμήθεια φθηνών ειδών που τροφοδοτούν τις αθρόες αγορές από τους καταναλωτές, οι μεταρρυθμίσεις θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο.
"Δεν κάνουμε αρκετά για να διορθώσουμε το πρόβλημα", λέει ο Matteo Ward με έδρα το Βένετο, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του στούντιο συμβούλων WRÅD και συν-συγγραφέας της σειράς ντοκιμαντέρ Junk, η οποία εξετάζει το ανθρώπινο και περιβαλλοντικό κόστος της γρήγορης μόδας. "Η κοινωνική δικαιοσύνη, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την περιβαλλοντική μετάβαση, δεν αποτελεί πραγματική προτεραιότητα ... υπάρχουν τρόποι να εξελιχθεί, αλλά η βιομηχανία της μόδας δεν έχει βρει ακόμη το θάρρος".
Σύμφωνα με μια έκθεση για το 2024 της εταιρείας ιδιωτικών κεφαλαίων Ambienta, η οποία επικεντρώνεται σε περιβαλλοντικά βιώσιμες επιχειρήσεις, οι μεγαλύτερες προκλήσεις της βιομηχανίας της μόδας είναι η γρήγορη φθορά των υφασμάτινων ειδών χαμηλής ποιότητας και η περιορισμένη διαθεσιμότητα ινών για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, καθώς και οι τεχνολογίες ανακύκλωσης.
Η γρήγορη μόδα, η οποία έχει καταστήσει τις τάσεις προσιτές σε περισσότερους καταναλωτές παγκοσμίως με επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται σε υψηλούς όγκους, θεωρείται ο κύριος ένοχος για την αύξηση της κατανάλωσης και της ρύπανσης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μέχρι το 2030, το 69% της παγκόσμιας παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων θα βασίζεται σε πολυεστέρα, νάιλον και άλλες συνθετικές ίνες. Μόνο το 25 τοις εκατό θα έχει φυσική προέλευση.
"Σήμερα ένα Shein κοστίζει ακόμη και λιγότερο από ένα σάντουιτς ...οι επιχειρήσεις μπορούν να παράγουν τόσο γρήγορα και τόσο φθηνά μόνο επειδή χρησιμοποιούν εκμεταλλευόμενη εργασία και χρησιμοποιούν φτηνές ίνες με βάση τα ορυκτά καύσιμα", λέει η συνιδρύτρια της Eco-Age Livia Giuggioli Firth.
Η ανθεκτικότητα θα έπρεπε να είναι το πρώτο κριτήριο όταν μιλάμε για βιωσιμότητα στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, σύμφωνα με την Ambienta, αλλά δεν αναφέρεται σχεδόν καθόλου από καμία λεγόμενη πράσινη ετικέτα. "Πιθανότατα επειδή έρχεται σε σύγκρουση με τη γενικότερη δυναμική μεγάλου όγκου και χαμηλής τιμής που διέπει τον τομέα", γράφουν οι Mallone και Ranghino.
Αλλά όπως πάντα με τις προόδους στη βιωσιμότητα, τα πράγματα είναι περίπλοκα. Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Μόδας (EFA), στα μέλη της οποίας περιλαμβάνονται διεθνή επιμελητήρια μόδας και οργανώσεις κλωστοϋφαντουργίας, υποστήριξε σε γενικές γραμμές τη νομοθεσία, αλλά επισήμανε επίσης προβληματικές πτυχές ορισμένων προτάσεων.
Για παράδειγμα, σε ένα έγγραφο θέσεων πέρυσι, ανέφερε ότι η απαίτηση να συμπεριλαμβάνονται ανακυκλωμένες ίνες στα νέα ενδύματα θα μπορούσε να οδηγήσει στην παραγωγή περισσότερων μικτών υλικών, τα οποία είναι τελικά δυσκολότερο να ανακυκλωθούν με τη διαθέσιμη σήμερα τεχνολογία. Είπε επίσης ότι όταν επιβάλλουν απαιτήσεις ανακύκλωσης, οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τεχνολογικούς φραγμούς και την έλλειψη λύσεων διαλογής και διαδικασιών αποσυναρμολόγησης.
Πηγή: Financial Times
