Η διακίνηση fake news δεν είναι κάποιο καινούριο φαινόμενο[1]. Όλοι θυμόμαστε ότι στα πρόσφατα χρόνια της πανδημίας ήρθαμε αντιμέτωποι με πληθώρα ψευδών ειδήσεων και ιστοριών συνομωσίας που αφορούσαν τον Covid-19 και τα εμβόλια.
Ήταν αναμενόμενο ότι ούτε η κλιματική κρίση, ούτε οι επιστημονικά αποδεδειγμένες λύσεις διαχείρισής της θα γλύτωναν από αυτή την ανορθολογική τάση. Είναι, βέβαια, λογικό να εμφανίζονται κατά περίπτωση αντιρρήσεις για την ανάπτυξη συγκεκριμένων αιολικών πάρκων και είναι ευθύνη των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων να δίνουν τεκμηριωμένες απαντήσεις στο πλαίσιο της διαβούλευσης που προβλέπει η νομοθεσία. Όμως δεν είναι καθόλου λογικό να διακινούνται ακρότητες ενάντια στην αιολική ενέργεια γενικά, και να ξεφυτρώνουν συνεχώς απόψεις που δαιμονοποιούν τα αιολικά πάρκα. Με αυτό τον τρόπο φτάσαμε στο σημείο κάθε χειμώνα τα αιολικά πάρκα να κατηγορούνται για το ότι προκαλούν πλημμύρες και κάθε καλοκαίρι για το ότι μειώνουν τις βροχοπτώσεις, αυξάνουν τη θερμοκρασία και ευθύνονται για τις πυρκαγιές! Αυτές είναι μόνο οι εποχιακές εξωφρενικές κατηγορίες εναντίον τους. Κατά καιρούς έχουμε ακούσει ότι επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία, αφανίζουν πληθυσμούς πουλιών, αυξάνουν τις εκπομπές ρύπων, ακόμα και ότι δεν παράγουν ενέργεια.
Το πρόβλημα με τα fake news δεν είναι απλά ότι πρόκειται για ανακριβείς πληροφορίες αλλά το ότι μπορεί να οδηγήσουν στον αποπροσανατολισμό της δημόσιας συζήτησης και στη χειραγώγηση του κοινού. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του ΙΟΒΕ, η ανησυχία των πολιτών στην Ελλάδα για την κλιματική κρίση είναι εξαιρετικά έντονη, με το 90,5% να εκφράζει μεγάλο ή πολύ μεγάλο άγχος για τις επιπτώσεις της. Μάλιστα η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικός ο ρόλος των Α.Π.Ε. συμπεριλαμβανομένων των αιολικών πάρκων, στον περιορισμό της. Ωστόσο, στην ίδια δημοσκόπηση, φαίνεται ότι μέρος του κοινού είναι επιρρεπές σε αρκετές ψευδείς ειδήσεις που τα αφορούν.
Σε ένα ακραίο σενάριο - το οποίο πάντως δεν προβλέπεται ότι θα συμβεί- η εδραίωση των fake news θα οδηγήσει σε καθυστέρηση της υλοποίησης των αναγκαίων έργων και την επιβράδυνση της ενεργειακής μετάβασης.
Το διακύβευμα δεν είναι απλώς η απαξίωση των αιολικών πάρκων, αλλά η απώλεια των ωφελημάτων που έχουμε από αυτά. Απόκλιση από την πορεία σημαίνει (ι) υψηλότερο κόστος ρεύματος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και (ιι) αυξημένη εξάρτηση από τις εισαγωγές καυσίμων. Τα δύο δηλαδή στοιχεία που καθιστούν τη χώρα μας διαρκώς ευάλωτη στις διεθνείς ενεργειακές κρίσεις των ορυκτών καυσίμων και στις σχέσεις με τις χώρες παραγωγής τους και που φυσικά μειώνουν τους βαθμούς ελευθερίας χάραξης εθνικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, τα fake news ενάντια στα αιολικά πάρκα, οδηγούν σε απώλεια εθνικής ισχύος υπέρ των χωρών που παράγουν ορυκτά καύσιμα.
Φυσικά, η απαξίωση των αιολικών πάρκων σημαίνει και επιδείνωση της κλιματικής κρίσης. Η κλιματική κρίση - με τα έντονα φυσικά φαινόμενα και τις εκτεταμένες καταστροφές που προκαλούν στη χώρα μας και αλλού - μας υπενθυμίζει συνεχώς ότι απέναντί της δεν χωρούν διχασμοί και αντιπαλότητες, αλλά απαιτείται συλλογική δράση για τη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Το αντίδοτο στα fake news και τις θεωρίες συνομωσίας, είναι η τεκμηριωμένη και αξιόπιστη ενημέρωση των πολιτών. Η ευθύνη αυτή βαραίνει μεν τον πολίτη που πρέπει να επιδιώκει την έγκυρη ενημέρωση, αλλά βαραίνει κυρίως την πολιτεία. Μια εθνική καμπάνια ενημέρωσης για την ανάγκη της πράσινης μετάβασης και για τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν οι Α.Π.Ε. στο περιβάλλον, στην κοινωνία και στην εγχώρια οικονομία θα συμβάλλει στην ορθή ενημέρωση του κοινού και θα καταρρίψει πολλά ψέματα γύρω από τις Α.Π.Ε.
Η ΕΛΕΤΑΕΝ, ως η φωνή του αιολικού κλάδου, προσπαθεί να απαντά ψύχραιμα και με επιστημονική τεκμηρίωση τους μύθους που διακινούνται ενάντια στην αιολική ενέργεια. Μέσω του δικτυακού τόπου της πρωτοβουλίας ask4wind.gr ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει τις απαντήσεις σε 26 τέτοιους μύθους, οι οποίες παρουσιάζονται με απλό και εύληπτο τρόπο, οργανωμένες σε 4 κεφάλαια: Κόστος & Τεχνολογία, Κοινωνία & Ανάπτυξη, Κλιματική Αλλαγή, Άνθρωπος & Περιβάλλον. Περαιτέρω - για όποιον έχει περισσότερο χρόνο - έχουν αναρτηθεί 135 μελέτες, ανακοινώσεις, δημοσιεύσεις ή άλλες πηγές για την τεκμηρίωση των απαντήσεων.
Η ορθή και εμπεριστατωμένη ενημέρωση, αποτελεί ασπίδα της δημοκρατίας. Ειδικά για τις Α.Π.Ε. και πιο συγκεκριμένα για τα αιολικά πάρκα, είναι τόσο σημαντικό να μην υπονομευθεί το όφελος που προσφέρουν (χαμηλό κόστος ρεύματος, ενεργειακή ανεξαρτησία, προστασία του κλίματος), που είμαστε υποχρεωμένοι, ως πολίτες και πολιτεία, να είμαστε καχύποπτοι αναφορικά με τη σκοπιμότητα και τις επιδιώξεις των fake news και να προσπαθούμε συνεχώς για την απάντησή τους.
[1] Δείτε για παράδειγμα την επίθεση στα τέλη του 19ου αιώνα, ενάντια στην ηλεκτρική ενέργεια που χρηματοδοτήθηκε από τις εταιρείες λαμπτήρων αερίου https://www.facebook.com/share/p/15VYmgxLTs/ και https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6823958204305707008/
