Ο μηδενισμός των εκπομπών ρύπων, ο διακηρυγμένος στόχος όλων των κυβερνήσεων του κόσμου ώστε να εξαλείψουν την παραγωγή γαιάνθρακα, κινδυνεύει να μην επιτευχθεί. Λίγο πάνω από το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ (και το 88% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) καλύπτονται πλέον από εθνικούς στόχους μηδενισμού των εκπομπών, ένα μνημειώδες επίτευγμα της διπλωματίας για το κλίμα.
Ωστόσο, μόνο το 10% των κρατών με ανάλογη στόχευση έχει καταρτίσει λεπτομερή σχέδια, ενώ μόνον το 50% έχει ακόμη και ημιτελή. Σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν γενικά ότι οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν την κλιματική αλλαγή ως σημαντική απειλή. Αλλά οι ψηφοφόροι έχουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τις συναφείς πολιτικές και διερωτώνται πόσο θα είναι το κόστος τους, ποια οφέλη θα φέρουν και εάν τελικώς αποβούν αποτελεσματικές, όπως διαφημίζονται;
Αυτός ο σκεπτικισμός μεταβάλλει ήδη το πολιτικό τοπίο, από τις απώλειες που υπέστησαν οι Πράσινοι της Γερμανίας έως τη διάλυση του ολλανδικού κυβερνητικού συνασπισμού, που τροφοδοτήθηκε εν μέρει από την οργή των αγροτών για τις αναγκαστικές μειώσεις των εκπομπών οξειδίου του αζώτου. Ακόμη και ορισμένοι ορκισμένοι περιβαλλοντολόγοι, όπως λόγου χάριν ο κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ και ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν ταχθεί τελευταία στο πλευρό των ψηφοφόρων, οι οποίοι στενοχωριούνται με το κόστος των περιβαλλοντικών πολιτικών.
Η Βρετανία, ηγέτις στις μειώσεις των εκπομπών και παγκόσμια υποστηρίκτρια του θέματος, αισθάνεται κι εκείνη την πίεση. Η νομικά δεσμευτική πολιτική της να έχει ουδέτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα με ορίζοντα το 2050 είχε τη δικομματική συναίνεση στη Βουλή, αλλά και μεταξύ των πολιτών. Ωστόσο, η αργή ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και το αυξανόμενο κόστος ζωής άλλαξαν τους πολιτικούς συσχετισμούς. Η τωρινή κυβέρνηση ανακοίνωσε νέες άδειες για έργα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, μείωσε ουσιαστικά την τιμή του γαιάνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών ρύπων και αποδυνάμωσε το κίνητρο για πράσινες επενδύσεις.
Δεν γίνεται πλέον λόγος για την «πράσινη επανάσταση», μιας και το νέο σύνθημα είναι «ρεαλιστικά και αναλογικά». Αυτή η αλλαγή έχει συγκεκριμένη λογική. Οπως σημείωσε σχετικά πρόσφατα ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Τόνι Μπλερ, οι θυσίες μιας χώρας που συνεισφέρει μόνο το 1% των παγκόσμιων εκπομπών δεν πρόκειται να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή γενικά. Η Κίνα και άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες έχουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο να διαδραματίσουν. Οι ψηφοφόροι δεν είναι τρελοί όταν διερωτώνται γιατί πρέπει να επωμιστούν ατελείωτες νέες δαπάνες.
Οι αρμόδιοι πολιτικοί πρέπει να καταδείξουν τα απτά οφέλη από την πράσινη μετάβαση, ενώ ταυτόχρονα να κατανείμουν το κόστος δίκαια και με διαφάνεια.
