Παρά τις διεθνείς αναταραχές στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η ελληνική οικονομία καταγράφει στο πρώτο τρίμηνο του 2025 ενδείξεις σταθερότητας, αλλά και προκλήσεις που επιμένουν. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), τα θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα, η μείωση της ανεργίας και η ενίσχυση της παραγωγής στις κατασκευές και τις υπηρεσίες συνθέτουν μια εικόνα με πολλές αναγνώσεις, στην οποία η βιωσιμότητα των επόμενων ετών για την ελληνική οικονομία εξακολουθεί να εξαρτάται πρωτίστως από την ενίσχυση της παραγωγικότητας και των επενδύσεων, αλλά και από τον «ελέφαντα στο δωμάτιο», που δεν είναι άλλος από την απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
.
Η έκθεση του ΙΟΒΕ εντοπίζει ως κυριότερο κίνδυνο για την ευρωπαϊκή σταθερότητα -και κατ΄επέκταση την ελληνική οικονομία-τη μεταβλητότητα στο διεθνές σκηνικό, ιδιαίτερα ως προς τη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ και τις ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ παραμένουν κρίσιμες, με πιθανές επιπτώσεις στα ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα προς την Αμερική που είναι κυρίως φρούτα, λαχανικά, αλουμίνιο και τσιμέντο. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η χώρα μας εισάγει από τις ΗΠΑ κυρίως φυσικό αέριο, αεροπορικά μηχανήματα και πετρέλαιο.
Ιδιαίτερα θετική εικόνα παρουσιάζουν τα δημοσιονομικά. Το κρατικό ταμειακό ισοζύγιο για το 2024 έκλεισε με πλεόνασμα 369 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 3,6 δισ. ευρώ. Το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 8,7 δισ. ευρώ (3,7% του ΑΕΠ), σχεδόν διπλάσιο του στόχου. Η βελτίωση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών εσόδων κατά 10,6%. Ωστόσο, το πρώτο δίμηνο του 2025 καταγράφεται επιδείνωση σε σύγκριση με πέρυσι, λόγω μείωσης των καθαρών εσόδων κατά 7,2%. Το πρωτογενές πλεόνασμα, πάντως, παραμένει ισχυρό, στα 2,8 δισ. ευρώ.
Στο πεδίο της ανεργίας καταγράφηκε μείωση που καταλήγει στο 9,5% το δ' τρίμηνο του 2024, πλησιάζοντας επίπεδα προ κρίσης, ενώ ο μέσος μισθός αυξήθηκε ταχύτερα από τον πληθωρισμό. Εδώ ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε ότι τα ενοίκια δεν συνυπολογίζονται στον δείκτη πληθωρισμού και παρατηρείται σημαντική άνοδος στις τιμές ακινήτων και ενοικίων σε αρκετές περιοχές.
Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 5,2% το 2024 (έναντι 2,3% το 2023), με ενδείξεις κόπωσης στις αρχές του 2025. Αντίθετα, οι κατασκευές επιταχύνθηκαν (+19,5%), με ρεκόρ πενταετίας στις νέες οικοδομικές άδειες. Ο τουρισμός συνέχισε την ανοδική του πορεία με κύκλο εργασιών αυξημένο κατά 6% σε ετήσια βάση. Το λιανικό εμπόριο, ωστόσο, παραμένει υπό πίεση, ενώ και το χονδρικό κατέγραψε πτώση στον όγκο πωλήσεων κατά 4,6%.
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι η πραγματική αύξηση των εισοδημάτων θα εξαρτηθεί από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, η οποία παραμένει χαμηλή σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ, Νίκο Βέττα, το βασικό στοίχημα της ελληνικής οικονομίας είναι η προσέλκυση επενδύσεων στις περιοχές υψηλής τεχνολογίας. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο κρίνεται απαραίτητη η άρση ρυθμιστικών και γραφειοκρατικών εμποδίων, αλλά και η γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη βελτίωση των υποδομών. Ο κ.Βέττας, κλείνοντας την εισήγησή του σχολίασε: «Ως οικονομία, έχουμε επιλέξει να ανεβαίνουμε βήμα-βήμα, κι όχι μέσω αλμάτων ή ριζικών αλλαγών. Προσωπικά δεν το κρίνω, απλώς το καταγράφω».
