Εχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις οι φιλικές προς το περιβάλλον διαφημίσεις τραπεζών και εταιρειών να είναι απλώς ένα «πράσινο πλυντήριο», προσπαθώντας να πείσουν τους ανθρώπους για τις καλές προθέσεις τους.
.
Οι αρμόδιες αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν κινητοποιηθεί και επεμβαίνουν σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg. Λόγου χάριν, το 2021, μια σειρά από διαφημίσεις της τράπεζας HSBC άρχισαν να εμφανίζονται σε στάσεις λεωφορείων σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Ηταν μέρος μιας εκστρατείας με σύνθημα «η κλιματική αλλαγή δεν έχει σύνορα». Οι αφίσες συνδύαζαν εικόνες δέντρων και κύματα σε ωκεανούς με δηλώσεις σχετικά με τις προσπάθειες της τράπεζας να χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβαση χωρίς εκπομπές ρύπων και να βοηθήσει στη φύτευση 2 εκατ. δέντρων.
Η Adfree Cities, που παρακολουθεί τις διαφημίσεις στον δρόμο, δεν φάνηκε να πείθεται. Κατήγγειλε την εκστρατεία της HSBC στην Αρχή Προτύπων Διαφημίσεων (ASA), τη ρυθμιστική αρχή του κλάδου του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ASA διαπίστωσε ότι τα τελευταία χρόνια η HSBC είχε χρηματοδοτήσει με 130 δισ. δολάρια εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Η Αρχή απαγόρευσε τις διαφημίσεις της, οι οποίες θεωρήθηκαν «πράσινο πλυντήριο».
Στην Ιταλία επιβλήθηκε πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ σε εταιρεία πετρελαίου, επειδή διαφήμισε το ντίζελ της ως «πράσινο».
Ο Γκάι Πάρκερ, διευθύνων σύμβουλος της Αρχής Προτύπων Διαφημίσεων, λέει ότι η HSBC έπρεπε να είναι πιο ξεκάθαρη με τους καταναλωτές σχετικά με τη χρηματοδότηση ομίλων με δράση στα ορυκτά καύσιμα. Οι διαφημίσεις, όπως προσέθεσε, απορρίφθηκαν «όχι επειδή όσα έλεγαν ήταν αναληθή, αλλά εξαιτίας αυτών που δεν έλεγαν». Από το 2021, η Αρχή έχει απαγορεύσει τρεις διαφημιστικές εκστρατείες ορυκτών καυσίμων για τους ίδιους λόγους, καθώς και διαφημίσεις από εταιρείες τόσο διαφορετικές, όπως η Oatly (γάλα βρώμης), η Unilever (απορρυπαντικό πλυντηρίων ρούχων) και η Lufthansa (αεροπορικά ταξίδια). Και δεν είναι μόνη της. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι ρυθμιστικές αρχές αρχίζουν να αντεπιτίθενται κατά του «πράσινου πλυντηρίου» ή της πρακτικής παραπλάνησης των καταναλωτών σχετικά με τη βιωσιμότητα.
Πράσινο… ντίζελ
Η Αυστραλιανή Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτών (ACCC) κατατάσσει την επικοινωνία για τη βιωσιμότητα μεταξύ των βασικών προτεραιοτήτων της και στην Ιταλία σε εταιρεία πετρελαίου επιβλήθηκε πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ, επειδή αποκάλεσε το ντίζελ της «πράσινο».
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC) πέρυσι επέβαλε πρόστιμο στην Kohl’s και τη Walmart για την εμπορία υφασμάτων από ρεγιόν ως μπαμπού. «Αυτή είναι μια σημαντική στιγμή στη ρύθμιση του “πράσινου πλυντηρίου”, γιατί ουσιαστικά δεν έχει υπάρξει ξανά», λέει ο Τζόναθαν Γουάιτ, δικηγόρος στο ClientEarth, μια φιλανθρωπική οργάνωση περιβαλλοντικού δικαίου.
«Αν κοιτάξετε σε όλες τις χώρες από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, ακόμη και αλλού στην Ασία, έχετε την πολύ ξεκάθαρη αίσθηση ότι οι νομοθέτες και οι ρυθμιστικές αρχές κάνουν κάτι γι’ αυτό και θέλουν να τις δουν πώς κινητοποιούνται». Αμφίβολοι ισχυρισμοί βιωσιμότητας μπορούν να βρεθούν σε τηλεοπτικές, έντυπες και διαδικτυακές διαφημίσεις, περιγραφές προϊόντων και σε συσκευασίες, πράγματα που δεν ελέγχονται από τους ίδιους φορείς.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι αυξάνονται οι περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Μελέτη του 2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι το 76% των προϊόντων που δεν είναι τρόφιμα είχαν περιβαλλοντική δέσμευση, είτε σιωπηρά είτε ρητά.
Ομως οι καταναλωτές κουράζονται και απογοητεύονται. Ερευνα της KPMG στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ότι το ένα τρίτο των ανθρώπων ήταν δύσπιστο για τις πράσινες ετικέτες και τους ισχυρισμούς βιωσιμότητας και περισσότεροι από τους μισούς θα σταματούσαν να αγοράζουν από μια εταιρεία που διαπιστώθηκε ότι είχε εμπλακεί σε «πράσινο πλυντήριο».
