Οι αξιολογήσεις ESG μπορεί να λειτουργούν ενάντια στη συνολική βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και να αναγκάζουν τις εταιρείες να «φουσκώνουν» τις επιδόσεις τους στον τομέα των ESG. Αυτό προκύπτει από από μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ, η οποία εξέτασε κατά πόσον οι αξιολογήσεις ESG οδηγούσαν τις επιχειρήσεις να υπερβάλλουν στις επιδόσεις ESG στο κυνήγι για καλύτερες αξιολογήσεις.
.
Η αιτιώδης αλυσίδα που διαπιστώνει η έρευνα των Dennis Bams και Bram van der Kroft είναι η εξής: «Οι επενδυτές που επιδιώκουν να επενδύσουν σε βιώσιμες εταιρείες χρησιμοποιούν αξιολογήσεις ESG επειδή δυσκολεύονται να κρίνουν οι ίδιοι τις επιδόσεις. Ο φόβος ότι οι επενδυτές θα αποεπενδύσουν από τις μετοχές τους ωθεί τις εταιρείες να λάβουν μέτρα για να «φουσκώσουν» τις επιδόσεις τους στον τομέα των ESG, ανεξάρτητα από το αν τα πάνε καλά στη βιωσιμότητα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι εταιρείες που πραγματικά τα πάνε καλά όσον αφορά τη βιωσιμότητα, αλλά ίσως δεν κερδίζουν στις αξιολογήσεις ESG, να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος κεφαλαίου.
Υπάρχει και κάτι ακόμη: δεδομένου ότι οι περισσότερες πληροφορίες για τις αξιολογήσεις ESG βασίζονται σε υποσχόμενες «μελλοντικές βελτιώσεις των επιδόσεων βιωσιμότητας», πολλές αξιολογήσεις, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τις μεγαλύτερες, αποτυγχάνουν να καταγράψουν τις «πραγματικές βιώσιμες επιδόσεις».
Η μελέτη εξέτασε τις βαθμολογίες ESG 7.232 εταιρειών μεταξύ 2003 και 2020 με βάση τις μετρήσεις που χρησιμοποιούνται από τις Refinitiv, MSCI IVA και FTSE ESG, μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες αξιολόγησης. Μέσω στατιστικής ανάλυσης, οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι μια εταιρεία μπορεί στην πραγματικότητα να αντιμετωπίζει μια διαμάχη σχετικά με το ESG - για παράδειγμα να ρυπαίνει ή να παρουσιάζει κακές πρακτικές εργασίας και διακυβέρνησης - ενώ παράλληλα να τα πηγαίνει καλά στις βαθμολογίες της. «Αυτό δείχνει ότι οι αξιολογήσεις ESG διογκώνονται ταυτόχρονα σε μεγάλη κλίμακα» και καταλήγουν στο συμπέρασμα αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις δεν συμβάλλουν στη βιωσιμότητα, αλλά, στην πραγματικότητα, τρέχουν εναντίον της.
Οι ερευνητές παρατηρούν επίσης ότι μια αύξηση των επιδόσεων των αξιολογήσεων θα μπορούσε να μειώσει το κόστος κεφαλαίου κατά 24 μονάδες βάσης.
Αλλά γιατί οι εταιρείες δίνουν μεγάλες υποσχέσεις για τη βιωσιμότητα; Οι ερευνητές λένε ότι αυτό συμβαίνει επειδή οι εταιρείες φοβούνται ότι οι επενδυτές θα αποεπενδύσουν με βάση τα δεδομένα των αξιολογήσεων ESG. Ως εκ τούτου, διατηρούν τους επενδυτές ευχαριστημένους διογκώνοντας τις βαθμολογίες τους.
Η λύση, λένε, είναι οι επενδυτές να απομακρυνθούν από τις αξιολογήσεις που βασίζονται στις υποσχόμενες επιδόσεις και να χρησιμοποιήσουν τις πραγματικές επιδόσεις.
«Συνιστούμε στους κοινωνικά ευαισθητοποιημένους επενδυτές να βασίζονται σε υλοποιημένα μέτρα βιώσιμης απόδοσης για την άμβλυνση αυτών των κοινωνικών ανησυχιών» αναφέρει η μελέτη.
