Είναι δύσκολο ακόμη και να σκεφτεί κανείς τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και κυβερνητικές επενδύσεις (ESG) ενώ εξελίσσεται μια τόσο συγκλονιστική ανθρωπιστική κρίση με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στον κόσμο των βιώσιμων επενδύσεων είναι πιθανό να είναι σημαντικές.
Πρώτον, πολλοί επενδυτές ESG έχουν πιαστεί στα πράσα. Η JPMorgan προσπαθεί να αφαιρέσει τα ρωσικά κρατικά ομόλογα από τους δείκτες κρατικών ομολόγων ESG. Όμως αυτο που εγείρει ερωτήματα είναι γιατί συμπεριλήφθηκαν εξαρχής; Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Evgueni Ivantsov, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διαχείρισης Κινδύνων, στην έκδοση Sustainable Views, «Είναι δικαιολογημένη η ανάπτυξη επιχειρηματικών δεσμών με αυταρχικά κράτη, όπου οι βασικές ελευθερίες των πολιτών και τα ανθρώπινα δικαιώματα καταστέλλονται και το κράτος δικαίου παραμελείται;»
Αυτό θα μπορούσε να κάνει τους επενδυτές που ασχολούνται σοβαρά με την ESG να σκεφτούν πιο προσεκτικά τους κινδύνους που ενέχουν οι επενδύσεις σε εταιρείες σε αυταρχικά κράτη. Οι επενδύσεις ESG σε πολλές από αυτές τις χώρες έχουν επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά η επιχειρηματική δραστηριότητα με απολυταρχικά (ή σχεδόν απολυταρχικά) καθεστώτα κάνει τους υπεύθυνους αναπόφευκτα πλουσιότερους, ισχυρότερους και πιο επικίνδυνους.
Ο Ivantsov λέει ότι αυτό ενισχύει τον γεωπολιτικό κίνδυνο και θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια μορφή αρνητικής εξωτερικής επίδρασης που συνδέεται άμεσα με τις αρχές ESG - δηλαδή μια εταιρεία που κερδίζει εις βάρος του πολιτικού κινδύνου. Είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα.
Η επιθετικότητα της Ρωσίας έχει επίσης εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ρόλο των εταιρειών όπλων στο πλαίσιο της ESG. Οι εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας αντιμετώπισαν έντονη κριτική τα τελευταία χρόνια και αποφεύχθηκαν από πολλούς «κοινωνικά σκεπτόμενους» επενδυτές. Η εταιρεία εξωτερικής ανάθεσης Serco (SRP), για παράδειγμα, αποσύρθηκε από τη διαδικασία υποβολής προσφορών για ένα κυβερνητικό συμβόλαιο διαχείρισης πυρηνικών όπλων μετά από πιέσεις των μετόχων με γνώμονα την ESG.
Γράφοντας στους Times πέρυσι, ο διευθύνων σύμβουλος της Serco, Rupert Soames, ανέδειξε την υποκρισία των διαχειριστών κεφαλαίων σε θέματα ESG. Οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν πολλά πράγματα που δεν είναι φιλικά προς το ESG, όπως η κατασκευή πυρηνικών όπλων και η φυλάκιση ανθρώπων, και ενώ οι διαχειριστές κεφαλαίων μπορεί να είναι ευτυχείς να αγοράζουν ομόλογα αυτών των κυβερνήσεων, συχνά διαχωρίζουν τις εταιρείες που βοηθούν στην παραγωγή των εν λόγω όπλων. Ωστόσο, η διάθεση για ESG φαίνεται να αλλάζει, καθώς γίνεται σαφής η ανάγκη για άμυνα.
Η πλατφόρμα για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, μια ομάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), δημοσίευσε στα τέλη Φεβρουαρίου το σχέδιό της για τα είδη των δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να θεωρηθούν κοινωνικά βιώσιμες. Η στάση της σχετικά με την άμυνα ήταν ασαφής, καλώντας τους επενδυτές να βασιστούν σε «υφιστάμενα διεθνή πρωτόκολλα και συμβάσεις». Εν τω μεταξύ, ο Hans Christoph Atzpodien, ο οποίος ηγείται της BDSV, μιας γερμανικής ομάδας πίεσης της αμυντικής βιομηχανίας, απηύθυνε έκκληση στην Ε.Ε. να «αναγνωρίσει την αμυντική βιομηχανία ως θετικό παράγοντα "κοινωνικής βιωσιμότητας" στο πλαίσιο της ταξινόμησης ESG», σύμφωνα με το Bloomberg. Πολλοί μπορεί τώρα να τείνουν να συμφωνήσουν.
Θα εντείνει επίσης την εστίαση στην ενεργειακή ασφάλεια. Οι επενδυτές ESG που απέφευγαν τη χρήση φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας με το σκεπτικό ότι υπονομεύουν το «πράσινο όραμα» θα μπορούσαν να σκεφτούν. Η Ευρώπη έχει μείνει οδυνηρά εκτεθειμένη λόγω της εξάρτησής της από την ενέργεια από τη Ρωσία, με αποτέλεσμα η Ιταλία να σκέφτεται την επαναλειτουργία ανθρακικών μονάδων και η Γερμανία να επανεξετάζει τη σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής της ενέργειας.
Από την άλλη πλευρά, θα πυροδοτήσει ένα νέο κύμα χρηματοδότησης για τις καθαρές τεχνολογίες. Ο Kwasi Kwarteng, υπουργός επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε στο Twitter ότι θα ήταν «τρέλα» να σταματήσει η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα για περιβαλλοντικούς λόγους, καθώς προειδοποίησε για ένα μακροχρόνιο σοκ στις τιμές της ενέργειας. Πρόσθεσε όμως ότι η δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει πενταπλασιαστεί από το 2010 και θα πρέπει να επιταχυνθεί περαιτέρω. «Όσο περισσότερη φτηνή, καθαρή ενέργεια παράγουμε στο σπίτι μας, τόσο λιγότερο εκτεθειμένοι θα είμαστε στις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου».
Να υπενθυίσουε ότι ο MSCI υποβάθμισε την αξιολόγηση ESG των ρωσικών ομολόγων σε "Β" - τη δεύτερη χαμηλότερη αξιολόγηση.
