Έχει γίνει ευρέως αντιληπτό από όλους, εμπλεκόμενους και μη, ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ενεργειακή μετάβαση και βιωσιμότητα, χωρίς ένα σημαντικό ύψος επενδύσεων, δημόσιων και ιδιωτικών. Τα ευρωπαϊκά ταμεία είναι ανοιχτά, οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. προσπαθούν να κατευθύνουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους πόρους, και πολλές τράπεζες δανείζουν ευκολότερα και με ευνοϊκότερους όρους τις πράσινες, αειφόρες επενδύσεις. Είναι όμως ακόμα και όλα αυτά αρκετά για να πραγματωθεί το σχέδιο της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050; Σ΄αυτά τα ερωτήματα ήρθαν να απαντήσουν τέσσερις κορυφαίοι παράγοντες του κλάδου των βιώσιμων επενδύσεων, στην ημερίδα του European Climate Pact, την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου στο Ινστιτούτο Goethe:
.
Η καθηγήτρια Οικονομικών του Κλίματος στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών & Τεχνικός Σύμβουλος του World Council Environmental and Resource Economists Associations, Πρόεδρος του SDSN Global Climate Hub, Διευθύντρια του Sustainable Development Unit στο ATHENA Research Center, Διευθύντρια του AE4RIA, Δρ.Φοίβη Κουντούρη, η Επικεφαλής του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Αθήνα, Μαριάννα Ναθαναήλ, ο Επικεφαλής τομέα αναπτυξιακών προγραμμάτων, χρηματοδοτήσεων και αειφορίας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Παναγιώτης Χαμπεσής, και ο Σύμβουλος ενεργειακής μετάβασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος&Ενέργειας, Θάνος Ζαρογιάννης.
«Για πολλά χρόνια θεωρούσαμε τους φυσικούς πόρους απεριόριστους, δίνοντάς τους μηδενική οικονομική αξία. Σήμερα πρέπει να τους διαχειριστούμε σαν παραγόμενο κεφάλαιο, όπως μεταχειριζόμαστε τον ανθρώπινο πολιτισμό, τα κτίρια, τις πόλεις» δήλωσε η κυρία Κουντούρη, εκκινώντας το πάνελ, και βάζοντας τη βάση της αλλαγής νοοτροπίας που είναι σίγουρα και το πρώτο βήμα. Από την σκοπιά των εργαλείων, κατηύθυνε τις εταιρίες να δώσουν μεγαλύτερη σημασία στην Ευρωπαϊκή Ταξινομία. Όπως ανέφερε το πρότυπο της Ταξινομίας, ήταν μια ιδέα που εφαρμόζεται σε Ασία και ορισμένες Πολιτείες των ΗΠΑ και ξεχωρίζει διότι αφενός δίνει τον σαφή ορισμό της αειφόρου επένδυσης και αφετέρου δίνει το πλαίσιο του Corporate Sustainability Directing. «Αν δείτε τι επενδύσεις έχουν ταξινομηθεί ως αειφόρες και εφαρμόσετε της προδιαγραφές, η χρηματοδότησή σας θα είναι σίγουρα ευνοϊκότερη».
Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στο προηγούμενο έτος, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, χρηματοδότησε πέρσι 90 δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκά έργα εκ των οποίων το 60% αφορούσε αειφόρες επενδύσεις, ενώ το υπόλοιπο 40% απορροφήθηκε σε έργα πράσινης ενέργειας. Το ίδιο έτος, η Ελλάδα έλαβε 2,2 δισ. ευρώ για έργα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των δικτύων, την αποθήκευση ενέργεια, smart metering και τη δημιουργία σταθμών φόρτισης. Επίσης 220 εκάτ.ευρώ κατευθύνθηκαν προς έργα θωράκισης από την κλιματική αλλαγή, καθώς και project προσαρμογής. Η εκπρόσωπος της EIB, Μαριάννα Ναθαναήλ, δήλωσε: «Η κλιματική προσαρμογή είναι καίριας σημασίας. Υπολογίσαμε ότι για κάθε ένα ευρώ που επενδύουμε σε τέτοια έργα, μας επιστρέφονται πέντε με εφτά ευρώ». Να σημειωθεί, ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει ισολογισμό περίπου 600 δισ.ευρώ, ενώ κάθε έτος πάνω από το 50% των χρηματοδοτήσεων αφορά αειφόρες επενδύσεις και έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως «Η κλιματική τράπεζα». Επίσης, για να φτάσει μια επένδυση να εξεταστεί καν από την EIB οφείλει να μην έχει κανένα σημείο που να αντιτίθεται στη Συμφωνία των Παρισίων.
Ο Στέφανος Ζαρόγιαννης, από την πλευρά του Υπουργείου, παρουσίασε το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο θα οριστικοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2024. «Στόχος είναι η απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής έως το 2030 και η υιοθέτηση τεχνολογικά ώριμων λύσεων, όπως τα εναλλακτικά καύσιμα και το πράσινο υδρογόνο όπου αυτό χρειάζεται». Μιλώντας με αριθμούς, ο κύριος Ζαρόγιαννης είπε ότι το συνολικό κόστος για το «πρασίνισμα» της ελληνικής οικονομίας υπολογίζεται στα 95 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030 και στα 35 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2050. Οι περισσότερες επενδύσεις αναμένεται να προέλθουν από τον ιδιωτικό τομέα, καθιστώντας τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων απαραίτητη. Ίδια ήταν η τοποθέτησή του σχετικά με τα «πράσινα ταμεία», τα οποία όπως είπε είναι πολλά, ωστόσο πρέπει να «ωριμάσουν», και να κατευθυνθούν οι πόροι εκεί που πρέπει γρήγορα-ώστε να μη χαθούν ευκαιρίες, -αλλά και λελογισμένα. «Είναι μια μεγάλη στιγμή, υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία. Πρέπει οπωσδήποτε όμως τα χρήματα των ταμείων να μοχλευθούν με τα χρήματα των τραπεζών» είπε.
Τέλος, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, δια στόματος Παναγιώτη Χαμπεσή, δήλωσε ότι συμμετέχει και θα συνεχίσει να συμμετέχει στη «Net Zero Banking Alliance» , ενώ θα καταβάλλουν ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για Sustainability-Linked Loans. Σ΄αυτό το σημείο η κυρία Κουντούρη πρόσθεσε μια τοποθέτηση για την μεγάλη εικόνα του δανεισμού από τις ανεπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. «Υπάρχουν πόροι στη Δύση, πρέπει να παρέχουμε πλάνα δανεισμού μακροχρόνια και με μικρό επιτόκιο στις χώρες αυτές, όσο αντιφατικό κι αν ακούγεται για την αποπληρωμή. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να κάνουν και εκείνες τη μετάβαση που εμείς ήδη έχουμε αρχίσει».
