Ο ρόλος της έρευνας και της τεχνολογίας για την επόμενη μέρα σε όλους τους τομείς δραστηριότητας συζητήθηκε στο συνέδριο ΙΝΝΟVEIT - EIT Open Day Greece – «From Innovation to Impact – Powering the Future of Europe» που διεξήχθη στο πλαίσιο της έκθεσης τεχνολογίας Beyond στο Helexpo στη Θεσσαλονίκη, η οποία συγκέντρωσε από όλο τον κόσμο εταιρείες τεχνολογίας, καινοτόμα νεοφυείς επιχειρήσεις, μετατρέποντας τη συμπρωτεύουσα σε κόμβο τεχνολογίας.
.
Στην ημερίδα, που συνδιοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ), τους Industry Disruptors Game Changers και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), παρευρέθηκαν στελέχη της αγοράς αλλά και εκπρόσωποι της κυβέρνησης οι οποίοι μίλησαν για τα διαθέσιμα εργαλεία και πόρους, αλλά και τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τις συνεχόμενες κρίσεις που διανύουμε. Επίσης, συζήτησαν λύσεις για την επισιτιστική επάρκεια, την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών προς όφελος του πολίτη και τις επενδυτικές ευκαιρίες με βάση τέσσερα σενάρια για την Ελλάδα.
Ο συνιδρυτής των Industry Disruptors Game Changers (ID-GC) και Εκπρόσωπος του EIT Food Hub στην Ελλάδα, Μιχάλης Στάγκος, κατά την ομιλία του μίλησε για την προστιθέμενη αξία που έχει η εκδήλωση του INNOVEIT για τη BEYOND, η οποία κερδίζει, όπως επισήμανε, «το στοίχημα της πολιτογράφησης ως μια διεθνής έκθεση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική». «Είναι σημαντικό ότι πραγματοποιούνται δυναμικές παράλληλες εκδηλώσεις όπου το τρίγωνο της γνώσης - με τετραπλή όμως έλικα - συναντάται και επί της ουσίας αρχίζει να παράγει τη διάδραση που επιθυμούμε και που θέλει κάθε επιχειρηματικό οικοσύστημα να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί», υπογράμμισε.
Ο Υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Χρίστος Δήμας, αναφέρθηκε εκτενώς στο Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο χαρακτήρισε ευκαιρία για την έρευνα και την ανάπτυξη και είπε ότι «οι τομείς έρευνας και ανάπτυξης είναι στο επίκεντρο των πολιτικών της κυβέρνησης. Τα διαθέσιμα κεφάλαια στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ». Αναφέρθηκε ακόμη και στη δράση της πλατφόρμας Elevate Greece λέγοντας ότι «έχουν εγγραφεί περίπου 700 νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πάνω 20 τομείς και υπάρχουν 6.000 απασχολούμενοι».
Στην τοποθέτησή του, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στύλιος, ανέφερε ότι ο αγροδιατροφικός τομέας είναι σε μεταβατική περίοδο αντιμετωπίζοντας προκλήσεις όπως οι αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες των κοινωνιών, οι πιέσεις στα κόστη παραγωγής και η κλιματική κρίση. Όπως ανέλυσε, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλλουν ώστε ο κλάδος να εκπληρώσει τον κοινωνικό του ρόλο που είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας και της θρέψης του πληθυσμού. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο υλοποιεί δράσεις 60 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, διαδικασιών και τεχνολογιών, ενώ για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της βιωσιμότητας της γεωργίας έχουν ενταχθεί 215 έργα σε 12 Περιφέρειες.
Στην παρέμβασή του ο κ. Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, τόνισε ότι τα επόμενα 10 χρόνια «θα βιώσουμε τόσες αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, όσες βίωσε η ανθρωπότητα τα προηγούμενα 100 και αυτό θα προέλθει από την τεχνολογία. H τεχνολογία θα είναι εμβρυουλκός σαρωτικών αλλαγών σε επιχειρήσεις και κοινωνία». Πρόσθεσε ότι οι δεξιότητες του αύριο θα είναι, μεταξύ άλλων, η ενσυναίσθηση και η φαντασία, αυτά που παλαιοτέρα έλεγαν soft skills, γιατί διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τις μηχανές και πρόσθεσε ότι χρειάζεται επένδυση στη δια βίου μάθηση.
Στη μελέτη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (Foresight) με θέμα το μέλλον του περιβάλλοντος καινοτομίας στην Ελλάδα έως το 2035, έκανε ειδική αναφορά ο κ. Χάρης Λαμπρόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων ΑΕ (ΕΑΤΕ), και προχώρησε στη διαπίστωση ότι το «ελληνικό οικοσύστημα έχει πάρει πλέον σάρκα και οστά. Ωριμάζει, μεγεθύνεται, αποδίδει, έχει να επιδείξει επιτυχή exits - αποεπενδύσεις, ρευστοποιήσεις - unicorns και soonicorns και αποκτά διεθνή απήχηση». Τα τέσσερα σενάρια της μελέτης (αγκυροβολημένη κιβωτός, κατάφυτος φάρος, κλυδωνιζόμενη σχεδία και ομιχλώδες οχυρό) αφορούν στα μελλοντικά προφίλ των εγχώριων νεοφυών επιχειρήσεων και για τις επενδυτικές ευκαιρίες, που ανάλογα με το σενάριο, μπορεί να προκύψουν στην κυκλική οικονομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την πράσινη ενέργεια, την επαυξημένη πραγματικότητα, κ.ά.
Στο ίδιο πλαίσιο ο κ. Αθανάσιος Κυριαζής, Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, προανήγγειλε συνέχιση της δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ»: «Πιστεύουμε πως θα δοθεί το πράσινο φως μέχρι το τέλος Νοεμβρίου όπου θα έχουμε 60 εκατομμύρια ευρώ για επιχειρήσεις. Αμέσως μετά - ως το τέλος του έτους - θα βγάλουμε και τη δεύτερη δράση η οποία θα αφορά στη συνεργασία Πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, δομών γενικά έρευνας με επιχειρήσεις που θα είναι της τάξεως των 120-180 εκατομμυρίων».
Ο κ. Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, αναφέρθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων υπηρεσιών υπέρ του πολίτη: «Οι κωδικοί TAXISNET προσφέρουν είσοδο σε μία σειρά υπηρεσιών του δημοσίου, γιατί αλλιώς θα οδηγούμασταν στο φαινόμενο όπου κάθε φορέας θα είχε δικές του εφαρμογές με δικό τους τρόπο πρόσβασης και διαφορετικούς κωδικούς που θα έπρεπε να γνωρίζει ο πολίτης για κάθε μία εφαρμογή».
Στο δεύτερο μέρος του INNOVEIT – EIT Open Day Greece αναδείχθηκε η δυναμική του κλάδου της αγροδιατροφής και η ευστάθεια του αγροδιατροφικού συστήματος λόγω της κλιματικής κρίσης.
Στην ανάγκη επικράτησης ενός ολιστικού μοντέλου αγροτικής παραγωγής αναφέρθηκε ο κ. Θωμάς Μπαρτζάνας, αναπληρωτής Καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστημίου Αθηνών και παρουσίασε τις κυρίαρχες τάσεις που είναι: οι εφαρμογές γεωργίας ακριβείας, η καλλιέργεια τροφίμων σε ελεγχόμενες συνθήκες (είτε σε θερμοκήπια, είτε σε κλειστές συνθήκες), η χρήση ρομποτικών μηχανημάτων, η χρήση αισθητήρων και στον κτηνοτροφικό τομέα, η χρήση της τεχνολογίας blockchain, η εκτίμηση της περιβαλλοντικής όχλησης και οι δείκτες περιβαλλοντικής αειφορίας.
Στις νέες ανάγκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση, τα ενδεχόμενα προβλήματα στον ανεφοδιασμό της αγοράς και τις λύσεις που μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία, αναφέρθηκε ο Διευθύνων Σύμβουλος των Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), Απόστολος Αποστολάκος, ενώ έκρουσε και πάλι τον κώδωνα του κινδύνου για τη σπατάλη φαγητού από τα νοικοκυριά: «Λόγω αστοχίας στις ποσότητες και λάθος υπολογισμού της ημερομηνίας λήξης, πετιούνται ποσότητες τροφής».
Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της εκδήλωσης ήταν ότι για να λειτουργήσει αποτελεσματικά κάθε κλάδος, είτε αφορά προϊόντα είτε υπηρεσίες, χρειάζεται να ενσωματωθούν καινοτόμες τεχνολογίες και να ενισχυθούν οι συνέργειες. Χαρακτηριστικά, o Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΛΤΑ, Χρήστος Τσόλκας, δήλωσε: «Για να αντιμετωπίσει τις σημερινές προκλήσεις, η ΔΕΛΤΑ γίνεται ακόμα πιο εξωστρεφής, επιδιώκοντας να αναπτύξει ένα πιο συνεργατικό μοντέλο εργασίας, επενδύοντας σε συνέργειες με Πανεπιστήμια, νεοφυείς επιχειρήσεις και εξωτερικούς συνεργάτες, με απόλυτο γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη».
Τέλος, από την πλευρά της, η κα Begoña Pérez-Villarreal, διευθύντρια του EIT Food CLC South, δήλωσε: «Το θέμα του EIT Open Day Greece περιέχει ένα βασικό μήνυμα: H έρευνα και η καινοτομία οφείλουν να έχουν αντίκτυπο. Αυτό είναι που αλλάζει τα πράγματα». Σημείωσε επίσης σχετικά με τις δράσεις του EIT Food ότι: «Έχουμε μπροστά μας μεγάλες προκλήσεις. Πριν μερικά χρόνια δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα υπάρχει θέμα επισιτιστικής ασφάλειας και τώρα συνειδητοποιούμε ότι αυτό το ζήτημα δεν αφορά μόνο στην Αφρική, καθώς η Covid19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία διαφοροποίησαν την κατάσταση. Έχουμε χρέος όμως να προτάσσουμε την επάρκεια τροφίμων με βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα».
Το EIT και το ΕΙΤ Food
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) είναι ένας οργανισμός της Ε.Ε., που ιδρύθηκε με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας για ανάπτυξη καινοτομίας στην Ευρώπη. Το ΕΙΤ προωθεί την καινοτομία μέσω της διασύνδεσης των επιχειρήσεων με την ακαδημαϊκή εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα με στόχο την ανάπτυξη λύσεων που απαντούν σε επείγουσες παγκόσμιες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Το EIT Food είναι μία από τις 8 κοινότητες καινοτομίας του ΕΙΤ (Climate, Innovation Communities, Digital, Health, InnoEnergy, Manufacturing, RawMaterials, UrbanMobility) και εστιάζει στην καινοτομία στον τομέα τροφίμων. Στην Ελλάδα το ΕΙΤ Food εκπροσωπείται από τον οργανισμό Industry Disruptors - Game Changers και έχει ως εκπαιδευτικό συνεργάτη το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, που συναποτελούν το τοπικό EIT Food HUB.
