Η παγκόσμια προσπάθεια των κεντρικών τραπεζών να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής συνάντησε ένα σημαντικό εμπόδιο με την απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να αποχωρήσει από μια λέσχη που ασχολείται με την παρακολούθηση του περιβαλλοντικού κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
.
Η Fed ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα εγκαταλείψει το Δίκτυο για την οικολογικοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος (Network for Greening the Financial System - NGFS) επειδή «είχε διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής του, καλύπτοντας ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων που βρίσκονται εκτός της καταστατικής εντολής της (Fed)».
Ο παγκόσμιος φορέας κεντρικών τραπεζών και ρυθμιστικών αρχών, που ξεκίνησε το 2017, έχει ως επί το πλείστον εκπονήσει εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένων κλιματικών σεναρίων που χρησιμοποιούν οι εποπτικές αρχές κατά την εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Έρχεται λίγο πριν από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ και εν μέσω αντιδράσεων κατά της δράσης για το κλίμα στη Wall Street, η κίνηση της Fed ερμηνεύτηκε ευρέως ως ένδειξη ότι το πολιτικό κλίμα έχει γίνει λιγότερο φιλικό προς τον περιβαλλοντισμό.
«Οι οικονομικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται - και η σημαντικότερη κεντρική τράπεζα υποκύπτει στον μεταβαλλόμενο πολιτικό άνεμο», δήλωσε ο Guntram Wolff, καθηγητής οικονομικών στο Solvay Brussels School, τμήμα του Πανεπιστημίου των Βρυξελλών.
Χωρίς τη Fed, το μεγαλύτερο και με τη μεγαλύτερη επιρροή από τα 143 μέλη του NGFS με έδρα το Παρίσι είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Υπό την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ, έχει ενσωματώσει την κλιματική αλλαγή τόσο στη νομισματική της πολιτική, μέσω μιας βραχύβιας διόρθωσης των αγορών ομολόγων της, όσο και στο έργο της ως επόπτης των κορυφαίων τραπεζών της ευρωζώνης των 20 χωρών.
Οι επικριτές
Ωστόσο, η ακτιβιστική στάση της ΕΚΤ για το κλίμα έχει επικριθεί από ορισμένους ευρωπαίους πολιτικούς και ακόμη και από έναν κεντρικό τραπεζίτη. Αυτές οι σκεπτικιστικές φωνές μπορεί τώρα να ενθαρρυνθούν από την απόφαση της Fed να εγκαταλείψει το NGFS, δήλωσε ο Stanislas Jourdan της δεξαμενής σκέψης Sustainable Finance Lab.
«Αυτή η είδηση για τη Fed θα πρέπει να αφυπνίσει τις πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της πράσινης μετάβασης στην Ευρώπη, ώστε να στηρίξουν την προσπάθεια της ΕΚΤ για το κλίμα», δήλωσε ο Jourdan. «Με περισσότερη πολιτική υποστήριξη, θα μπορούσαμε να διπλασιάσουμε τις πολιτικές με πιο προληπτικό τρόπο, όπως ένα πράσινο επιτόκιο».
Οι ενέργειες της ΕΚΤ μέχρι στιγμής είχαν ελάχιστο αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού. Μελέτη του προσωπικού της διαπίστωσε ότι μεταξύ 2018 και 2022, οι πιο ρυπογόνες επιχειρήσεις της ευρωζώνης πλήρωναν κατά μέσο όρο μόλις 14 μονάδες βάσης (0,14 της ποσοστιαίας μονάδας) περισσότερο για να δανειστούν από τις πιο καθαρές επιχειρήσεις.
Ο James Vaccaro, επικεφαλής του Δικτύου Ασφαλούς Δανεισμού για το Κλίμα και διευθύνων σύμβουλος της συμβουλευτικής εταιρείας βιώσιμων επιχειρήσεων Re:Pattern, δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει να πρωτοστατεί σε πράσινα θέματα. «Δεν υπάρχει κανένας λογικός λόγος να κάνει πίσω (η ΕΚΤ). (Η διαχείριση του κλιματικού κινδύνου) είναι κρίσιμη για την ευρωπαϊκή οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», δήλωσε ο Vaccaro.
