Καθώς η ζωηρή ζήτηση έχει διοχετεύσει 3,2 δισ. δολάρια σε μετοχικά κεφάλαια που ισχυρίζονται ότι έχουν περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς στόχους, σύμφωνα με το Reuters, οι επενδύσεις δέχονται σκληρό έλεγχο.
Σύμφωνα με τον τον Jonathan Guthrie, όπως περιγράφει σε άρθρο του στους Financial Times, οι πιο σκληροί επικριτές των επενδύσεων ESG είναι ο Tariq Fancy, πρώην επικεφαλής της BlackRock σε θέματα βιωσιμότητας, ο Aswath Damodaran, ο μάγος των αποτιμήσεων του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, και ο Robert Armstrong, επικεφαλής του ενημερωτικού δελτίου Unhedged των Financial Times.
«Πολλές επικρίσεις του ESG είναι δικαιολογημένες. Αλλά δεν έχω δει ακόμη ένα πειστικό επιχείρημα κατά της ηθικής ως παράγοντα στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων» σημειώνει.
Το πρόβλημα είναι το πώς οι ηθικές επενδύσεις εφαρμόζονται στην πράξη. Το κίνημα ESG είναι γεμάτο από σφάλματα κατηγορίας. Οι επικρίσεις του ESG δεν είναι οι ίδιες απαλλαγμένες από αυτό το μειονέκτημα.
Το μεγαλύτερο ταξινομικό λάθος στο ESG είναι η ίδια η κατηγορία. Αυτό δημιουργεί ένα εύχρηστο εργαλείο μάρκετινγκ για τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, όπως η BlackRock, προκειμένου να πωλούν κεφάλαια σε πελάτες που δεν θέλουν οι επενδύσεις τους να χρηματοδοτούν κακά πράγματα. Το πρόβλημα με το ακρωνύμιο είναι ότι συγκεντρώνει διαφορετικούς και ενίοτε αντιφατικούς στόχους.
Ο περιβαλλοντικός στόχος είναι σαφής: απαλλαγή από τον άνθρακα. Εάν πιστεύετε στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, υπάρχει μια καλή μακροπρόθεσμη οικονομική περίπτωση να στραφούν τα χρήματα από τους υδρογονάνθρακες στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πριν από δύο χρόνια, ο Lex υπολόγισε ότι οι ενεργειακοί όμιλοι είχαν "λανθάνουσες" αξίες αξίας 900 δισ. δολαρίων που δεν μπορούσαν να εξάγουν χωρίς να προκαλέσουν αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου έχει έκτοτε συμπαρασύρει την αξία της αγοράς των επτά μεγαλύτερων εισηγμένων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά σχεδόν 400 δισ. δολάρια, ή κατά δύο πέμπτα, σύμφωνα με τα στοιχεία της S&P. Η διαταραχή του εφοδιασμού μετά την πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία ευθύνονται μόνο εν μέρει. Πολλοί κατηγορούν την έλλειψη επενδύσεων σε έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου που οφείλεται στο ESG. Αυτό, με τη σειρά του, αντικατοπτρίζει την αποτυχία των κυβερνήσεων να δημοσιεύσουν σταδιακά σχέδια απεξάρτησης από τον άνθρακα για αυτό που ισοδυναμεί με το μεγαλύτερο κεφαλαιουχικό έργο στον κόσμο.
Οι κοινωνικοί στόχοι του ESG είναι πιο ασαφείς από τους περιβαλλοντικούς. Τείνουν να επικεντρώνονται στη μεταχείριση των κοινοτήτων και των εργαζομένων. Είναι λάθος να επενδύουμε σε μια εταιρεία που αναθέτει υπεργολαβικά την κατασκευή ενδυμάτων σε εργάτες στο Μπαγκλαντές, οι οποίοι αμείβονται επίσημα με τουλάχιστον 96 δολάρια το μήνα, δηλαδή περίπου το 5% του κατώτατου μισθού ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Διακυβέρνηση είναι ένας γενικός τίτλος μέσα σε ένα γενικό ακρωνύμιο. Από τη μία πλευρά, η χρηστή διακυβέρνηση αποκλείει τη δωροδοκία, το ξέπλυμα χρήματος και τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας - δραστηριότητες που είναι ξεκάθαρα ανήθικες. Από την άλλη πλευρά, επιβάλλει επίσης τη συμπλήρωση τετραγώνων σχετικά με την ανεξαρτησία των μη εκτελεστικών διευθυντών και παρόμοια θέματα μικρής σημασίας.
Οι υπέρμαχοι του ESG ισχυρίζονται ότι οι εταιρείες με υψηλή συμμόρφωση προς τα ESG στα κοινωνικά και διοικητικά τμήματα έχουν καλύτερες επιδόσεις. Τα στοιχεία για αυτό, που συνήθως βασίζονται στην εκπροσώπηση των γυναικών και των μειονοτήτων στις επιχειρήσεις, είναι διφορούμενα. Το καλύτερο επιχείρημα κατά των διακρίσεων είναι ότι είναι λάθος και όχι ότι μπορεί να μειώσουν κατά 20 μονάδες βάσης τα λειτουργικά περιθώρια κέρδους.
Οι αποδόσεις, ή η έλλειψή τους, είναι ένα αδύναμο σημείο στο οποίο στοχεύουν οι επικριτές τoy ESG. Ερευνητές από φορείς όπως ο OECD (ΟΟΣΑ) δυσκολεύτηκαν να εντοπίσουν υπεραποδόσεις από τα κεφάλαια ESG. Οι μεγάλοι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων δεν υπόσχονται στους επενδυτές καλύτερες αποδόσεις από τα κεφάλαια ESG.
«Απλώς υπόσχονται καλύτερη ηθική, η οποία είναι βολικά πιο δύσκολο να μετρηθεί» υποστηρίζει ο Jonathan Guthrie.
Οι επικριτές του ESG επιτίθενται σε αυτό το δεύτερο αδύναμο σημείο, επισημαίνοντας προφανείς αποτυχίες. Η βίαιη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδωσε μια ευκαιρία. Για παράδειγμα, μια μελέτη του Bloomberg διαπίστωσε ότι τα αμοιβαία κεφάλαια ESG κατείχαν 8,3 δισ. δολάρια σε ρωσικές μετοχές. Όμως οι περισσότεροι από εμάς απέτυχαν να προβλέψουν το αιματοβαμμένο πείραμα υπερπροσπάθειας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Οι επενδυτές με αρχές θα πρέπει να ανταποκριθούν στα σφάλματα των κατηγοριών του ESG με το να ταξινομούνται με μεγαλύτερη επιδεξιότητα. Εάν η ιδιοσυγκρασία τους και η πίεση του χρόνου τους συνιστούν παθητικά κεφάλαια, θα πρέπει να θυμούνται ότι το ESG είναι μόνο μια σημαία ευκολίας. Διαφορετικά, θα πρέπει να διαχωρίσουν αυτή τη δυσκίνητη κατηγορία και να προσπαθήσουν να κάνουν το σωστό χωρίς βοήθεια. Συχνά θα αποτύχουν. Αλλά αυτή είναι η ανθρώπινη κατάσταση» καταλήγει.
