Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί οικολογική συνείδηση, αλλά δεν μειώνει την επιθυμία των ανθρώπων να ταξιδέψουν. Ωστόσο, ο σημερινός ταξιδιώτης δείχνει την πρόθεση να αποφύγει πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, αλλά εξακολουθεί να σχεδιάζει ταξίδια στο εξωτερικό, όπως προκύπτει σε πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε η Statista για λογαριασμό της ITB Berlin.
.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η παγκόσμια ταξιδιωτική βιομηχανία συνεισφέρει περίπου το δέκα τοις εκατό του Α.Ε.Π., αλλά παγκοσμίως είναι επίσης υπεύθυνη για περίπου το πέντε τοις εκατό των εκπομπών CO2 – Η πλειονότητα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προκαλείται από τις μεταφορές – Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί οικολογική συνείδηση, αλλά δεν μειώνει την επιθυμία των ανθρώπων να ταξιδέψουν – Οι ταξιδιώτες θέλουν να αποφύγουν τις πτήσεις, αλλά εξακολουθούν να σχεδιάζουν ταξίδια στο εξωτερικό – Οι φορείς χάραξης πολιτικής καλούνται να υποστηρίξουν την έρευνα και τις επενδύσεις στις πράσινες μεταφορές
Η τουριστική και ταξιδιωτική βιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ, το 7% των παγκόσμιων εξαγωγών και πάνω από το 10% των θέσεων εργασίας, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP). Ο κλάδος είναι ευρύς και έχει επίσης αξιοσημείωτο αντίκτυπο στο περιβάλλον, καθώς σε παγκόσμιο επίπεδο, ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 5% των εκπομπών CO2.
Μια έρευνα της Γερμανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος για την οικολογική συνείδηση το 2020 διαπίστωσε ότι για το 65% των Γερμανών η προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος είναι πολύ σημαντικό ζήτημα. Πάνω από το 77% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έρευνα Καταναλωτών (GCS) της Statista, η οποία διεξήγαγε παγκοσμίως δημοσκόπηση σε 60.000 άτομα ανά χώρα, σε περισσότερες από 55 χώρες, η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ταξιδιωτική συμπεριφορά του 65% όλων των τουριστών στη Γερμανία.
Οι καταναλωτές γνωρίζουν τον αντίκτυπο των μετακινήσεων στο περιβάλλον
Σύμφωνα με το UNEP, οι μεταφορές ευθύνονται για τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων εκπομπών CO2 που προέρχονται από τον τουρισμό. Οι αεροπορικές μεταφορές (40%) και η χρήση αυτοκινήτων (32%) ευθύνονται για την πλειονότητα αυτών των εκπομπών CO2. Σε αντίθεση με τα τρένα και τα λεωφορεία που φέρουν ευθύνη για ένα μικρό μόνο μερίδιο (3%).
Στη Γερμανία το 2019 (έτος βάσης προκειμένου να αποκλειστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας), μια πτήση εσωτερικού με μέσο επιβατικό φορτίο εξέπεμπε 214 g αερίων του θερμοκηπίου ανά επιβατοχιλιόμετρο -σχεδόν 40% περισσότερο από ένα αυτοκίνητο (154 g ανά επιβατοχιλιόμετρο με συντελεστή φορτίου 1,4 άτομα/αυτοκίνητο) και σχεδόν 638% περισσότερο από ένα ταξίδι μεγάλων αποστάσεων με τρένο (29 g ανά επιβατοχιλιόμετρο).
Η τρέχουσα έρευνα της Statista δείχνει τώρα ότι οι Γερμανοί ταξιδιώτες έχουν πράγματι επίγνωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ατομικής τους μετακίνησης. Στο ερώτημα αν θα άλλαζαν την ταξιδιωτική τους συμπεριφορά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η πιο συχνή απάντηση που δόθηκε ήταν “η αποφυγή των πτήσεων μεγάλων αποστάσεων”.
Η κλιματική αλλαγή έχει μικρή επίδραση στην επιθυμία των ανθρώπων να ταξιδέψουν
Η απόφαση να μην ταξιδέψει κάποιος καθόλου για λόγους που έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα είναι σπάνια. Από τους ερωτηθέντες Γερμανούς που σκοπεύουν να μην ταξιδέψουν το 2022, μόνο το 6% ανέφερε ως λόγο την προστασία του περιβάλλοντος. Συνεπώς, η απειλή που συνιστά η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει γενικά την επιθυμία των ανθρώπων να ταξιδέψουν, αλλά ενδεχομένως επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουν για διακοπές.
Παρά το γεγονός ότι το 24% των Γερμανών ταξιδιωτών που ερωτήθηκαν από το GCS δήλωσαν ότι περιβαλλοντικοί λόγοι τους παρακίνησαν πρόσφατα να αλλάξουν τα σχέδιά τους για ταξίδια στο εξωτερικό, το 2022 αυτά τα ταξίδια εξακολουθούν να έχουν μεγάλη ζήτηση. Το 70% των Γερμανών που σχεδιάζουν ένα ταξίδι φέτος επιθυμούν να διασχίσουν τα διεθνή σύνορα.
Οι βιώσιμοι ταξιδιωτικοί πράκτορες είναι μια πιθανή λύση
Τόσο για τα ταξίδια εσωτερικού, όσο και για τα ταξίδια εξωτερικού ισχύει ότι τα βιώσιμα ταξίδια είναι εφικτά.
Εκτός από τον τύπο του μεταφορικού μέσου, υπάρχουν και άλλες πτυχές που επηρεάζουν το πόσο βιώσιμο είναι ένα ταξίδι και οι οποίες ενδιαφέρουν τους τουρίστες. Έτσι, για παράδειγμα, για το 48% των Γερμανών ταξιδιωτών η αποφυγή των αποβλήτων είναι σημαντική στις διακοπές τους. Για το 40% είναι σημαντική η εξοικονόμηση πόρων, όπως η ενέργεια και το νερό, και το 39% θα ήθελε το τοπικό προσωπικό να αμείβεται δίκαια.
“Κάθε βήμα προς τη βιωσιμότητα μετράει. Ακόμη και ένα all-inclusive θέρετρο μπορεί να λειτουργεί υπεύθυνα και βιώσιμα, εάν διαθέτει κατάλληλο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων και νερού, χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προσφέρει τοπικά προϊόντα, και εάν οι εργαζόμενοι προέρχονται από την περιοχή”, λέει η Rika Jean-François, επικεφαλής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην ITB Berlin.
Σύμφωνα με την ίδια, σήμερα, οι πελάτες δεν έχουν πλέον δυαδική επιλογή μεταξύ “χαμηλού κόστους” και “ηθικά ορθών” ταξιδιών, καθώς όλο και περισσότεροι tour operators συμπεριλαμβάνουν τη βιωσιμότητα στο χαρτοφυλάκιο των προϊόντων τους,” χωρίς να αυξάνουν τις τιμές.
“Η βιωσιμότητα πρέπει να γίνει μέρος μιας γενικής νοοτροπίας, συμπεριλαμβανομένης της ταξιδιωτικής μας συμπεριφοράς. Αν κάνω ένα τοπικό ταξίδι με τρένο, μειώνω το αποτύπωμα άνθρακα. Αν πετάξω, θα μείνω περισσότερο στον προορισμό μου αντί να επιδίδομαι σε σύντομα ταξίδια. Όλοι πρέπει να αναρωτηθούμε αν πραγματικά χρειάζεται να πετάξουμε κάπου με τζετ για να πάμε για ψώνια. Ελπίζω ότι σύντομα αυτό δεν θα είναι πλέον μόδα και πιστεύω ότι θα δούμε αυτόν τον τρόπο ζωής να αλλάζει στο εγγύς μέλλον”, εκτιμά η κα. Jean-François.
Οι διοργανωτές βιώσιμων ταξιδιών προσφέρουν πολλά είδη φιλικών προς το περιβάλλον ταξιδιών. Περιλαμβάνουν εταιρίες όπως η Forum Anders Reisen, η Gebeco και η Intrepid Travel. Σύμφωνα με τα ευρήματα της GCS, οι δυνατότητες υπάρχουν σε όλες τις αγορές που εξετάστηκαν (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ).
Περισσότερο από το 40% των ερωτηθέντων ήταν πρόθυμο να κλείσει ένα ταξίδι με έναν βιώσιμο ταξιδιωτικό πράκτορα, και περίπου το 36% ήταν μάλιστα πρόθυμο να πληρώσει κάποιο ασφάλιστρο για την κράτηση σε έναν τέτοιο πράκτορα. Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια μόνο το 19% των ερωτηθέντων είχε πράξει κάτι τέτοιο. Κι εδώ, ο χρόνος θα δείξει αν οι ταξιδιώτες τηρούν πραγματικά τις αποφάσεις τους. Οι αντιφάσεις μεταξύ των προσδοκιών ή των πεποιθήσεων κάποιου και της πραγματικής συμπεριφοράς δεν είναι νέο φαινόμενο, ιδίως όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Ωστόσο, αυτό που είναι επίσης σαφές είναι ότι οι ταξιδιώτες δεν έχουν μόνο επίγνωση της ατομικής τους συμπεριφοράς, αλλά θεωρούν ότι η ταξιδιωτική βιομηχανία έχει την υποχρέωση να παρέχει ελκυστικές, βιώσιμες, ταξιδιωτικές επιλογές.
Υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και tour operators πρέπει να δράσουν
Σύμφωνα με την Έρευνα Καταναλωτών της Statista, το 92% των ταξιδιωτών στη Γερμανία απαιτεί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους τουριστικούς πράκτορες να θεσπίσουν μέτρα για πιο φιλικές προς το περιβάλλον διακοπές. Για τους ταξιδιώτες στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, η πιστοποίηση φιλικών προς το περιβάλλον θέρετρων και η παροχή πληροφοριών σχετικά με το αποτύπωμα άνθρακα ενός ταξιδιού αποτελούν σημαντικό παράγοντα.
Στη Γερμανία, η απαγόρευση των ιδιωτικών αεροσκαφών βρίσκεται στην κορυφή του καταλόγου των μέτρων (28%, πρώτη θέση), σε σύγκριση με το 19% (τέταρτη θέση) στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 11% (ένατη θέση) στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ταξιδιώτες σε όλες τις χώρες συμφωνούν ομόφωνα ότι πάνω απ’ όλα πρέπει να υπάρξει περισσότερη έρευνα (συνδυαστικά: 23%) και επένδυση (συνδυαστικά: 24%) σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές μεταφοράς.
