Η αντίδραση της επιχειρηματικής κοινότητας στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι ένα δραματικό παράδειγμα του καπιταλισμού των ενδιαφερομένων σε δράση.
«Η αποφασιστική απόσυρσή τους από τη Ρωσία δεν είναι απλώς μια απάντηση στα σήματα τιμών ή στις πιέσεις της αγοράς. Είναι η θεσμική έκφραση της ηθικής αγανάκτησης. Είναι επίσης μια αναγνώριση ότι κάθε εταιρεία είναι μια κοινότητα ανθρώπων - και ότι για να ευδοκιμήσει η εταιρεία πρέπει να αντανακλά στις ενέργειές της τις αξίες των ανθρώπων που τη δημιουργούν και τη συντηρούν» υποστηρίζει ο Jamie Gamble, διευθύνων σύμβουλος στην PricewaterhouseCoopers, σε άρθρο του στο Fortune.
Οι πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σχετικά με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων που αφορούν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους αποτελούν επίσης ισχυρές ενδείξεις ότι η πίεση προς τις επιχειρήσεις να ενσωματώσουν τις αξίες των ενδιαφερομένων μερών σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG) σε κάθε επίπεδο της εταιρικής στρατηγικής έχει ξεπεράσει το σημείο καμπής. «Σχεδόν μια δεκαετία πιέσεων από επενδυτές, ακτιβιστές μετόχους και αγώνες με πληρεξούσια καθιστά σαφές ότι η δράση για το ESG αποτελεί απαίτηση των επενδυτών» επισημαίνει ο Gamble.
Στο εσωτερικό των εταιρειών, η διατήρηση και η πρόσληψη ταλέντων είναι το υπ' αριθμόν ένα θέμα που απασχολεί τα στελέχη. Οι πιο περιζήτητοι εργαζόμενοι θέλουν οι αξίες τους να ευθυγραμμίζονται με την αποστολή των εταιρειών στις οποίες εργάζονται. Οι ίδιοι άνθρωποι εφαρμόζουν τις αξίες τους όταν λαμβάνουν αποφάσεις αγοράς. Το ESG αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κάθε βήματος στην αλυσίδα αξίας: κόστος κεφαλαίου, ταλέντο και πελάτες.
«Η «εταιρεία ως κοινότητα» είναι ένα χρήσιμο πλαίσιο για να σκεφτούμε τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών. Αντανακλά την εμπειρία των περισσότερων ανθρώπων στην εργασία τους, τόσο την καλή όσο και την κακή. Οι εμπορικές, αυταρχικές κοινότητες δεν οικοδομούν εμπιστοσύνη. Θραύονται και αστοχούν υπό πίεση. Αντίθετα, οι κοινότητες υψηλής εμπιστοσύνης είναι ανθεκτικές και δημιουργικές μπροστά στην αλλαγή» περιγράφει στο άρθρο του ο Gamble.
Η εμπιστοσύνη οικοδομείται σε μια κοινότητα όταν υπάρχει μια διαδικασία για την αξιολόγηση των στόχων των ανθρώπων, τον καθορισμό αντίστοιχων προτεραιοτήτων, την ανάληψη δράσης, την παρακολούθηση της προόδου και την παραδοχή και διόρθωση των προβλημάτων όταν αυτά εμφανίζονται, σύμφωνα με τον ίδιο. Η εμπιστοσύνη εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα διαφανών και ακριβών πληροφοριών σε κάθε μέλος της κοινότητας. Η εμπιστοσύνη, με άλλα λόγια, εξαρτάται από τη διακυβέρνηση.
Το E και το S είναι στόχοι αλλά το G είναι το πώς θα φτάσεις εκεί
Πολλές εταιρείες λαμβάνουν ήδη ορισμένα μέτρα για την ενσωμάτωση του ESG στην εταιρική τους κουλτούρα. Αλλά πολύ λίγες εταιρείες συνδυάζουν όλα τα βήματα με τον συστηματικό και διαφανή τρόπο που απαιτείται για τη δημιουργία μιας κοινότητας υψηλής εμπιστοσύνης.
Τα βήματα σύμφωνα με τον Gamble είναι:
- Θέστε στόχους μέσω ενός πίνακα στρατηγικών αξιών
- Δημιουργήστε ένα σύστημα εποπτείας για την κατανομή των πόρων, την παρακολούθηση της προόδου και την επίλυση των προβλημάτων.
- Συγκριτική αξιολόγηση έναντι ομοειδών
- Παροχή ακριβών αναφορών στους ενδιαφερόμενους
- Απόκτηση διαβεβαίωσης των τρίτων μερών
Ιδανικά, ο πίνακας στρατηγικών αξιών του οργανισμού χτίζεται τόσο από πάνω προς τα κάτω όσο και από κάτω προς τα πάνω. Μια προσέγγιση από πάνω προς τα κάτω ξεκινά με μια αρχική ταξινόμηση που εξετάζει το επιχειρηματικό οικοσύστημα για θέματα ESG που μπορούν δυνητικά να επηρεάσουν την εταιρεία. Στη συνέχεια, ο κατάλογος αξιολογείται για να διαπιστωθεί πώς και πού τέμνονται τα εν λόγω ζητήματα ESG με τις δραστηριότητες της εταιρείας.
Η διαδικασία «από κάτω προς τα πάνω» χρησιμοποιεί την αξιολόγηση «από πάνω προς τα κάτω» για να εμπλέξει τα ενδιαφερόμενα μέρη, να καθορίσει τις βασικές αξίες και να θέσει συγκεκριμένους και εφαρμόσιμους στόχους. Ο πίνακας στρατηγικών αξιών προκύπτει μέσα από τη σκληρή δουλειά της ενσωμάτωσης αυτών των αξιών και στόχων με τη στρατηγική της εταιρείας για καινοτομία, προσφορά προϊόντων που βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων, δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και παροχή δίκαιης απόδοσης των κεφαλαίων των επενδυτών.
Τα υπόλοιπα βήματα, όπως η εποπτεία, η κατανομή των πόρων, η παρακολούθηση της προόδου, η υποβολή εκθέσεων και η αναθεώρηση των στόχων ανάλογα με την εμπειρία, είναι γνωστά σε κάθε εταιρεία. «Ωστόσο, πρέπει να εφαρμόσουμε τον ίδιο βαθμό αυστηρότητας που εφαρμόζουμε στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και στις πτυχές ESG αυτών των διαδικασιών. Αυτό δεν θα είναι εύκολο αν τα διοικητικά συμβούλια δεν διαθέτουν μια ισχυρή διαδικασία για τον καθορισμό προτεραιοτήτων και την κατανομή των πόρων που απαιτούνται για την ενσωμάτωση των ESG στη στρατηγική και την εποπτεία» σημειώνει ο Gamble.
Αυτό είναι το σαφές μήνυμα των προτεινόμενων κανόνων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τους κλιματικούς κινδύνους. Με τις λεπτομερείς απαιτήσεις τους για τη δημοσιοποίηση των διαδικασιών εταιρικής διακυβέρνησης, οι νέοι κανόνες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς απαιτούν ουσιαστικά από κάθε εταιρεία που υποβάλλει στοιχεία να περάσει από μια τέτοια διαδικασία.
Οι προτάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καλύπτουν μόνο δύο πτυχές του ESG, αν και πολύ σημαντικές. Δεδομένου του μεγάλου ενδιαφέροντος των επενδυτών για άλλα θέματα ESG - ανθρώπινα δικαιώματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, ποικιλομορφία στο εργατικό δυναμικό και στα διοικητικά συμβούλια, εισοδηματική ανισότητα - ενδέχεται να υπάρξουν περισσότερες τέτοιες προτάσεις.
«Η εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων μερών αποτελεί βασικό συστατικό της ανθεκτικότητας και της μακροπρόθεσμης οικονομικής αξίας. Ο προσδιορισμός των θεμάτων ESG που απασχολούν τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι απαραίτητο στοιχείο για την οικοδόμηση και τη διατήρηση της εμπιστοσύνης. Το να είσαι καλός σε θέματα ESG είναι μια αναγκαιότητα - αλλά το να είσαι σπουδαίος σε θέματα ESG είναι μια ευκαιρία» καταλήγει.
