Σε κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η ΕΛΕΤΑΕΝ με τον ΕΣΗΑΠΕ υπογράμμισαν την ανάγκη να θέσει ψηλά στην ατζέντα του το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πέντε βασικές θεματικές για την ομαλή πράσινη ενεργειακή μετάβαση.
.
«Χρειάζεται ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης με μηνιαία παρακολούθηση» είναι το μήνυμα του προέδρου του ΕΣΗΑΠΕ, Γιώργου Περιστέρη στον νέο Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Θεόδωρο Σκυλακάκη, ενώ από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος, σημείωσε πως η ανάπτυξη των διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ πρέπει να είναι ίση και δίκαια, γιατί αυτή τη στιγμή οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις προχωράνε με ραγδαίους ρυθμούς την ώρα που οι αιολικές εγκαταστάσεις έχουν μείνει πίσω.
Ο κ. Περιστέρης, κατά την διάρκεια της συνέντευξης τύπου τόνισε πως μια πολύ βασική οικονομική παράμετρος για την ανάπτυξη και την μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ είναι έλλειψη εξαγωγής. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα που μονίμως αποσιωπάται είναι ότι το μείζον πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι ότι έχουμε πολύ περισσότερες εισαγωγές από εξαγωγές ενέργειας» ανέφερε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό είναι ένα δομικό πρόβλημα της αγοράς που δύσκολα μπορεί να αλλάξει.
Ένα ακόμη πρόβλημα που καθυστερεί την ανάπτυξη και τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ είναι η αποθήκευση ενέργειας. Είμαστε μία χώρα που είναι πλούσια σε ηλιακό και αιολικό δυναμικό, αλλά με την έλλειψη αποθήκευσης η ενέργεια αυτή χάνεται με αποτέλεσμα να γίνονται περικοπές. «Οι περικοπές έγιναν γιατί οι γειτονικές χώρες ορισμένες ώρες είχαν αρνητικές τιμές ενέργειας και εμείς εισαγάγαμε με αρνητικές τιμές με αποτέλεσμα ο δικός μας πλούτος να πάει χαμένος επειδή δεν έχουμε να τον αποθηκεύσουμε» σημείωσε ο κ. Περιστέρης και πρόσθεσε «χρειαζόμαστε την μεγάλη αποθήκευση για να αντισταθούμε στην ενεργειακή κρίση».
Ο κ. Γιάννης Καρύδας, μέλος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ, ανέφερε οι περικοπές δεν είναι λάθος στρατηγικά, αλλά πρέπει να είναι το ύστατο ύστατο μέτρο να γίνεται με φειδώ και οι ΑΠΕ να είναι οι τελευταίες που θα περικοπούν. «Είναι σημαντικό οι περικοπές να είναι δίκαιες μεταξύ των παραγωγών και των τεχνολογιών και όλη η διαδικασία να είναι διάφανης» πρόσθεσε.
Οι πέντε βασικές στρατηγικές προτεραιότητες συνοψίζονται στα εξής:
1. Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός με ισορροπημένο μείγμα τεχνολογιών Α.Π.Ε.
Το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ πρέπει να περιλαμβάνει αυξημένους στόχους για τα χερσαία αιολικά πάρκα και πολύ πιο ισορροπημένο μείγμα αιολικών – φωτοβολταϊκών-υδροηλεκτρικών σε σχέση με το σενάριο που έχει παρουσιαστεί. Η αναγκαιότητα αυτή έχει τεκμηριωθεί από διαδοχικές μελέτες που έχουν παρουσιαστεί σε ειδικές εκδηλώσεις κατά το προηγούμενο διάστημα. Το ισορροπημένο μείγμα αιολικών – φωτοβολταϊκών – υδροηλεκτρικών οδηγεί σε ομαλότερη κατανομή της παραγωγής πράσινης ενέργειας μέσα στο 24ώρο. Γι’ αυτό συνιστά το πρώτο μέτρο ενεργειακής στρατηγικής για την ελαχιστοποίηση των περικοπών πράσινης ενέργειας και την μεγαλύτερη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές.
Το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ πρέπει επίσης να εμπεριέχει στις βασικές προτεραιότητές του την Αποθήκευση, καθώς και την περαιτέρω επιτάχυνση της αναβάθμισης και της επέκτασης των ηλεκτρικών δικτύων και ιδιαίτερα των διασυνδέσεων.
2. Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας
Η αποτελεσματική προώθηση της Αποθήκευσης αποτελεί το αναγκαίο συμπλήρωμα της στρατηγικής του ισορροπημένου μείγματος τεχνολογιών Α.Π.Ε. Από κοινού οι δυο αυτές στρατηγικές βοηθούν στη μείωση των περικοπών πράσινης ενέργειας και, συνακόλουθα, στη μεγιστοποίηση της έγχυσής της στα δίκτυα, με οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο. Πρέπει να επιλεγεί, μετά από ενδελεχή μελέτη, το βέλτιστο, διαχρονικά, μείγμα μπαταριών και αντλησιοταμιευτικών, με κριτήρια την εξέλιξη του κόστους των τεχνολογιών, τις ανάγκες του συστήματος και την εγχώρια οικονομική ανάπτυξη.
3. Ηλεκτρικά δίκτυα και περικοπές ενέργειας
Το φιλόδοξο σχέδιο της αναβάθμισης και της επέκτασης των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας και ιδιαίτερα των εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων πρέπει να επιταχυνθεί, να ολοκληρωθεί και να εμπλουτισθεί. Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να καταστεί την επόμενη δεκαετία καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας.
Οι περικοπές πράσινης ενέργειας πρέπει να είναι το έσχατο μέσο για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Ηλεκτρικού Συστήματος, όπως προβλέπει και ο σχετικός Ευρωπαϊκός Κανονισμός. Η πρόσφατη απόφαση για την επιβολή μόνιμης και κατά προτεραιότητα περικοπής σε αιολικά πάρκα, χωρίς αποζημίωση, πρέπει να επανεξεταστεί και να προσαρμοστεί στις ρητές επιταγές του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 (Άρθρο 13) για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
4. Αδειοδότηση και χωροταξία
Το αδειοδοτικό πλαίσιο πρέπει να ενσωματώσει πλήρως και στην ουσία τους -και όχι μόνο στο γράμμα - τις σαφείς προτεραιότητες (ΑΠΕ-Αποθήκευση) και τις αναλυτικές προβλέψεις του REPowerEU.
Το βασικό εργαλείο για την εξέταση ενός συγκεκριμένου έργου Α.Π.Ε. είναι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Τα δεδομένα άλλων, πιο γενικών μελετών, όπως είναι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), πρέπει να αξιοποιούνται και να λαμβάνονται υπόψη από τις ΜΠΕ, αλλά αυτές οι γενικές μελέτες (όπως οι ΕΠΜ) δεν μπορεί να ορίζουν τεράστιες ζώνες a priori αποκλεισμών. Γι’ αυτό οι υπό διαβούλευση ΕΠΜ πρέπει να αναθεωρηθούν.
5. Το επόμενο μεγάλο βήμα: Θαλάσσια αιολικά πάρκα
Η Ελλάδα πρέπει να μην διαψεύσει τις προσδοκίες που έχει δημιουργήσει στη διεθνή αγορά της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας. Πρόκειται για μια ευκαιρία με μεγάλα οφέλη σε πολλά επίπεδα: αναπτυξιακά, οικονομικά, ενεργειακά, εθνικά. Η νέα Κυβέρνηση πρέπει να επιταχύνει τη διαδικασία εφαρμογής του ψηφισμένου νομοθετικού πλαισίου. Η άμεση δημοσιοποίηση του σχετικού Εθνικού Προγράμματος θα είναι ένα ισχυρό μήνυμα προς την επενδυτική κοινότητα. Προϋπόθεση-κλειδί για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η διασφάλιση της απορρόφησης της παραγωγής των ΘΑΠ μέσα από το σχεδιασμό, την εγκατάσταση νέων υποθαλάσσιων δικτύων και τη μεγάλη αποθήκευση.
Η συνεισφορά της αιολικής ενέργεια σε αριθμούς
Τα αιολικά πάρκα της Ελλάδας παρήγαγαν μέσα σε ένα έτος (2022) το 20,6% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειαζόμαστε, ποσότητα που ισοδυναμεί με τις ηλεκτρικές ανάγκες 2,5 εκατομμυρίων νοικοκυριών. Εάν αυτή η ενέργεια παραγόταν από φυσικό αέριο, θα έπρεπε να εισάγουμε 2,13 bcm (δις κυβικά μέτρα) περισσότερο αέριο, δηλ. πρόσθετη ποσότητα ίση με το 35% των ετήσιων εισαγωγών αερίου πριν τον πόλεμο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, την περίοδο που μας πέρασε, κατά τη διάρκεια της κρίσης, τα αιολικά πάρκα διασφάλισαν 4 δισ. ευρώ στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) για επιδοτήσεις ρεύματος. Αυτό είναι πάνω από το 46% των συνολικών επιδοτήσεων που δόθηκαν στους καταναλωτές μέσω του ΤΕΜ. Δηλαδή, χωρίς τα αιολικά πάρκα που ήδη λειτουργούν στη χώρα μας, η κρίση των τιμών ενέργειας θα ήταν πολύ πιο επαχθής για τους καταναλωτές.
Συνολικά, τα αιολικά μας πάρκα εξοικονόμησαν σε ένα έτος τόσες εκπομπές CO2 όσες εκπέμπονται από 3,8 εκατομμύρια επιβατηγά αυτοκίνητα δηλ. από το 74% των επιβατηγών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στη χώρα. Η εξοικονόμηση αυτή ισοδυναμεί, από άποψης CO2, με 11,5 εκατ. στρέμματα δάσους, φυτεμένα με πάνω από 510 εκατ. δέντρα. Παράλληλα, κάθε έτος τα αιολικά πάρκα προσφέρουν το 3% των εσόδων τους στην τοπική κοινωνία. Για παράδειγμα το 2020 (έτος για το οποίο έχουν ανακοινωθεί επίσημα στοιχεία από το ΥΠΕΝ), διέθεσαν 23,5 εκατ. ευρώ στους Δήμους και τους οικιακούς καταναλωτές των τοπικών κοινοτήτων που τα φιλοξενούν.
