Μάλλον αθόρυβα, μια νέα εποχή ατομικής ενέργειας μπορεί να πλησιάζει. Η διάσπαση των ατόμων μπορεί να μην είναι τόσο συναρπαστική όσο η σύντηξή τους ή τόσο μοντέρνα όσο τα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Ωστόσο, η παλιομοδίτικη σχάση είναι έτοιμη να επιστρέψει χάρη στα καινοτόμα νέα σχέδια αντιδραστήρων. Ο κόσμος θα είναι πιο έτοιμος γι’ αυτήν την επανάσταση εάν την επιτρέψουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.
Καθώς η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής επιταχύνεται, η πρόοδος στο πεδίο των νέων μορφών ενέργειας είναι παντού εμφανής. Οι διάφορων τύπων ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) - αιολική και ηλιακή - γίνονται όλο και πιο άφθονες, καθώς βελτιώνεται τόσο η τεχνολογία, όσο και οι ροές χρηματοδότησης. Γίνονται επίσης φθηνότερες: από το 2009 έως το 2021, το μη επιδοτούμενο κόστος της αιολικής ενέργειας μειώθηκε κατά 72% και εκείνο της ηλιακής ενέργειας κλίμακας μειώθηκε κατά 90%. Η αποθήκευση ενέργειας γίνεται επίσης πιο προσιτή.
Οι ΑΠΕ δεν φτάνουν
Ωστόσο, σύμφωνα με τα τρέχοντα δεδομένα, τίποτε από τα παραπάνω δεν είναι αρκετό. Μερικές φορές ο ήλιος δεν λάμπει και ο άνεμος δεν φυσά. Μια τέτοια διακοπή απαιτεί είτε απίστευτα μεγάλες αποθηκευτικές δυνατότητες είτε πιο αξιόπιστες πηγές ενέργειας για την κάλυψη των κενών. Αυτή τη στιγμή, τέτοια πηγή είναι κυρίως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο - γι' αυτό τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να αποτελούν περίπου το 80% του πρωτογενούς παγκόσμιου εφοδιασμού ενέργειας.
Τα πυρηνικά είναι η προφανής εναλλακτική. Ένας αντιδραστήρας σχάσης παράγει καθαρή, αξιόπιστη, αποδοτική και άφθονη ενέργεια, 24 ώρες την ημέρα, με βροχή ή με λιακάδα. Παρά τον συναγερμό ο οποίος προκαλείται από σπάνια ατυχήματα, όπως εκείνα στο Τσερνόμπιλ ή τη Φουκουσίμα, οι κίνδυνοι της πυρηνικής ενέργειας είναι εξαιρετικά χαμηλοί ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας και τα νεότερα σχέδια αντιδραστήρων είναι ακόμη ασφαλέστερα. Ομοίως, οι κίνδυνοι τους οποίους ενέχουν τα ραδιενεργά απόβλητα μειώνονται ταχύτατα, χάρη σε καλύτερα εργαλεία και διαδικασίες.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι για τις παγκόσμιες εκπομπές, η πυρηνική παραγωγή ενέργειας θα πρέπει περίπου να διπλασιαστεί έως το 2050, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA). Δυστυχώς, ο κόσμος κινείται προς τα πίσω σε βασικούς τομείς.
Το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στην παγκόσμια παραγωγή ενέργειας μειώθηκε στο 10,1% το 2020, από 17,5% το 1996. Στις ΗΠΑ, περίπου 12 αντιδραστήρες έχουν κλείσει από το 2013 και ακόμη περισσότεροι βρίσκονται σε φάση αποδρομής. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ, το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στην ενεργειακή παραγωγή της χώρας θα μειωθεί από περίπου 19% σήμερα σε 11% έως το 2050, μολονότι η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται. Αν και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αναλάβουν μέρος του βάρους, τα ορυκτά καύσιμα αναμένεται να κυριαρχούν για δεκαετίες.
Υπαρξιακή
Δεδομένων των διαφαινόμενων κινδύνων της κλιματικής αλλαγής - μιας "υπαρξιακής απειλής", όπως λέει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν - οι συγκεκριμένες τάσεις προκαλούν ανησυχία. Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις πρέπει να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των υπαρχόντων πυρηνικών σταθμών, να συνεργαστούν με τον κλάδο για τη χρηματοδότηση νέων και να διπλασιάσουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων, επηρεάζοντας θετικά την κοινή γνώμη σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους.
Το πιο σημαντικό, πρέπει να προωθήσουν την πυρηνική καινοτομία. Τα τελευταία χρόνια, μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες (γνωστοί ως SMR) έχουν προσανατολιστεί προς την εμπορική πραγματικότητα. Οι εταιρείες δοκιμάζουν δεκάδες ανταγωνιστικά σχέδια. Αυτοί οι αντιδραστήρες υπόσχονται έναν πολύ ασφαλέστερο, φθηνότερο και πιο ευέλικτο ενεργειακό εφοδιασμό για τη συμπλήρωση της αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οικονομίες κλίμακας μέσω της τυποποιημένης κατασκευής, ενώ δυνητικά θα τροφοδοτούν τα πάντα, από τα σπίτια μέχρι τα εργοστάσια μέχρι τις μεταφορές.
Ωστόσο, η γραφειοκρατία στέκεται εμπόδιο. Συγκεκριμένα, η Ρυθμιστική Επιτροπή Πυρηνικών (NRC) των ΗΠΑ παρεμποδίζει τους νέους αντιδραστήρες εδώ και δεκαετίες, κυρίως λόγω των απαρχαιωμένων προτύπων ασφαλείας. Το 2019, το Κογκρέσο ζήτησε από την επιτροπή να δημιουργήσει ένα νέο καθεστώς αδειοδότησης για τους SMR, με την ελπίδα να επιταχυνθεί η ανάπτυξη και η εμπορευματοποίησή τους.
Αντίθετα, η NRC φουσκώνει με πάθος το εγχειρίδιο των κανόνων της. Στο εξής, τυχόν αυξήσεις στον προϋπολογισμό της Επιτροπής θα πρέπει να εξαρτώνται από την ενίσχυση της πυρηνικής παραγωγής των ΗΠΑ. Εάν η NRC δεν μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτήν την πρόκληση, το Κογκρέσο θα πρέπει να την παραμερίσει και να εξουσιοδοτήσει έναν νέο επόπτη για προηγμένους αντιδραστήρες.
Γενικότερα, οι νομοθέτες πρέπει να επανεξετάσουν ολόκληρη την προσέγγισή τους σχετικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο για την πυρηνική ενέργεια - που επινοήθηκε σε μια διαφορετική εποχή, με διαφορετικές ανάγκες - και να επιστρέψουν στις θεμελιώδεις αρχές. Οι πρωταρχικοί στόχοι τους θα πρέπει να μετατοπιστούν από την πλήρη αποφυγή κινδύνου στη μεγιστοποίηση της παροχής πυρηνικής ενέργειας, στην επιτάχυνση της καινοτομίας και στη μείωση των εκπομπών ρύπων άνθρακα, με παλιές και νέες τεχνολογίες.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σημαίνει αναγνώριση των σκληρών πραγματικοτήτων. Ο κόσμος δεν μπορεί να απελευθερωθεί από τον άνθρακα χωρίς πυρηνική ενέργεια - και δεν μπορεί να επεκτείνει την πυρηνική του παραγωγή χωρίς να επανεξετάσει τους κανόνες. Ο χρόνος τελειώνει.
Πηγή: Bloomberg Opinion, Capital.gr
