Το «νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας» φιλοδοξεί να δώσει στην Ευρώπη πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια καινοτομία και να γίνει ο τόπος όπου τα καλύτερα ταλέντα θα συνεργαστούν με τις καλύτερες επιχειρήσεις «υπερπροηγμένης» τεχνολογίας, προκειμένου να δοθούν λύσεις στις μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Η Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας Μαρίγια Γκαμπριέλ σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύει για την Ελλάδα το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αναλύει πώς το «νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας» που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο, θα συμβάλει στην επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, επιδρώντας καταλυτικά σε πολλούς τομείς της ζωής.
Αποτέλεσμα μιας τέτοιας συνεργασίας, όπως αναφέρει η κυρία Γκαμπριέλ ήταν «το πρώτο εμβόλιο από γενετική αλληλουχία κατά της νόσου COVID-19 σε λιγότερο από έναν χρόνο, το 2020, από την ομάδα των BioNTech και Pfizer, αποδεικνύοντας τη δύναμη αυτού του οικοσυστήματος».
Η Μαρίγια Γκαμπριέλ κάνει έκκληση για ένωση δυνάμεων μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών-μελών, των περιφερειών και των πανεπιστημίων για την κινητοποίηση των επενδύσεων και την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων ώστε «να επιτύχουμε τους στόχους του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας» και «να μη μείνει κανείς στο περιθώριο», χρησιμοποιώντας τα μοναδικά ταλέντα, τα περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας και τις βιομηχανικές ικανότητες της Ευρώπης σε μια ενωμένη προσπάθεια.
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο γνώμης της Επιτρόπου Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας Μαρίγια Γκαμπριέλ:
«Νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της επέκτασης της καινοτομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη»
Η καινοτομία έχει καίρια σημασία για την επίτευξη της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και για τη διασφάλιση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ. Το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας , που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο, αποσκοπεί να απελευθερώσει το δυναμικό καινοτομίας της Ευρώπης και να διασφαλίσει τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια σκηνή καινοτομίας, ώστε να καταστεί η Ευρώπη ένας τόπος όπου η καινοτομία υπερπροηγμένης τεχνολογίας (deep-tech) παράγει λύσεις αιχμής σε ολόκληρη την ήπειρο.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους φορείς καινοτομίας, οι οποίοι είναι πρόθυμοι και ικανοί να ηγηθούν του νέου κύματος καινοτομίας: της καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας. Δείχνει στον κόσμο ότι η Ευρώπη διαθέτει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα να καταστεί το παγκόσμιο κέντρο για καινοτομίες και νεοφυείς επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας και να βοηθήσει την επόμενη γενιά ερευνητών και ερευνητριών, ιδρυτών και ιδρυτριών, καθώς και φορέων καινοτομίας να δημιουργηθούν και να επεκταθούν στην Ευρώπη.
Το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας τονίζει την αποφασιστικότητά μας να αναζητήσουμε λύσεις για να αντιμετωπίσουμε τα πιο πιεστικά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα μέσω της καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας. Ο οικονομικός, επιχειρηματικός και κοινωνικός της αντίκτυπος θα γίνει αισθητός παντού, διότι οι επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας αποσκοπούν στην παροχή συγκεκριμένων λύσεων στα πιο σύνθετα προβλήματά μας.
Οι επιτυχημένες επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας, όταν έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα, επιστρατεύουν μείγμα ταλέντων (συμπεριλαμβανομένων θετικών επιστημόνων, μηχανικών και επιχειρηματιών). Βρίσκονται στο κέντρο ενός σύνθετου οικοσυστήματος καινοτομίας, που περιλαμβάνει κυβερνήσεις, πανεπιστημιακά ιδρύματα, επιχειρηματικά κεφάλαια και τεράστιες επιχειρήσεις. Το 2020 η ομάδα των BioNTech και Pfizer διέθεσε στην αγορά το πρώτο εμβόλιο από γενετική αλληλουχία κατά της νόσου COVID-19 σε λιγότερο από έναν χρόνο, αποδεικνύοντας τη δύναμη αυτού του οικοσυστήματος. Μολονότι οι εταιρείες αυτές σημείωσαν εντυπωσιακά επιτεύγματα με πρωτοφανή ταχύτητα, στηρίχθηκαν για την επιτυχία τους αυτή στις προσπάθειες πολλών άλλων στο οικοσύστημα.
Το γεγονός ότι το 97 % των επιχειρήσεων υπερπροηγμένης τεχνολογίας συμβάλλουν σε τουλάχιστον έναν από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, αποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις αυτές επικεντρώνονται σε βαθιά και θεμελιώδη προβλήματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι καινοτομίες τους αποκαλούνται στα αγγλικά «βαθιές» («deep»). Συνήθως, παράγουν υλικά αγαθά και όχι λογισμικό. Στην πραγματικότητα, το 83 % των νεοφυών επιχειρήσεων υπερπροηγμένης τεχνολογίας αναπτύσσουν υλικά αγαθά. Μετασχηματίζουν την εξίσωση της καινοτομίας από δυφία (bits) σε δυφία και άτομα, εισάγοντας δεδομένα και υπολογιστική ισχύ στον υλικό κόσμο.
Η πρωτοβουλία «Νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας» συνιστά σημαντική πρόοδο στο καινοτομικό οικοσύστημα της Ευρώπης. Το σχέδιο δίνει τη δυνατότητα στην ΕΕ να δράσει αποφασιστικά με πέντε εμβληματικές πρωτοβουλίες για νέες συγκεκριμένες δράσεις.
Η πρώτη εμβληματική πρωτοβουλία επικεντρώνεται στην προσέλκυση ιδιωτών θεσμικών επενδυτών για την οικοδόμηση καλά ανεπτυγμένων χρηματοπιστωτικών αγορών και κεφαλαιαγορών, διευρύνοντας την ευρωπαϊκή δράση για κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου υπέρ επεκτεινόμενων επιχειρήσεων (ESCALAR), προτείνοντας νομοθετική πράξη για την εισαγωγή στο χρηματιστήριο και υλοποιώντας ειδικά μέτρα για τη στήριξη των επενδυτριών.
Η δεύτερη εμβληματική προσπάθεια επικεντρώνεται στη στήριξη της καινοτομίας στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας μέσω χώρων πειραματισμού και δημόσιων συμβάσεων. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εγκαταστάσεις πειραματισμού σε πανεπιστήμια, σε συνεργασία με νεοφυείς επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας. Τα ρυθμιστικά πλαίσια που προτείνονται για τα δοκιμαστήρια θα βοηθήσουν την ΕΕ να συμβαδίσει με την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας, καθώς θα δώσουν τη δυνατότητα αξιολόγησης των ρηξικέλευθων υπερπροηγμένων τεχνολογιών και, στη συνέχεια, τη δυνατότητα εμπορίας τους στην ΕΕ.
Η τρίτη εμβληματική πρωτοβουλία αποσκοπεί στην επιτάχυνση και ενίσχυση της καινοτομίας σε ένα γνήσια πανευρωπαϊκό οικοσύστημα καινοτομίας ολόκληρης της ΕΕ, καθώς και στη γεφύρωση του καινοτομικού χάσματος. Θα δημιουργήσει και θα συνδέσει περιφερειακές κοιλάδες καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας σε έως και 100 περιφέρειες, θα καθιερώσει το Innospace ως μονοαπευθυντική θυρίδα για όλους τους Ευρωπαίους συντελεστές του καινοτομικού οικοσυστήματος, θα διπλασιάσει τον αριθμό των κοιλάδων υδρογόνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και θα δρομολογήσει τη Scaleup 100 (Επέκταση 100) για να βοηθήσει τις 100 πιο ελπιδοφόρες νεοφυείς επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας να καταστούν εταιρείες-μονόκεροι (καινοτομικές επιχειρήσεις με αποτίμηση άνω του 1 δισ. ευρώ).
Το τέταρτο εμβληματικό πρόγραμμα διασφαλίζει την ανάπτυξη και την κυκλοφορία πολύ σημαντικών ταλέντων στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας εντός της ΕΕ και προς την ΕΕ. Θα βοηθήσει να καταρτιστούν 1.000.000 εμπειρογνώμονες υψηλής τεχνολογίας σε τομείς όπως τα νέα υλικά, οι μπαταρίες, η συνθετική βιολογία, η αεροδιαστημική και η κβαντική. Θα στηρίξει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και θα προσελκύσει ταλέντα από όλο τον κόσμο, μέσω ενός καινοτομικού εργαλείου αντιστοίχισης. Επιπλέον, θα χρησιμοποιηθούν νέοι μηχανισμοί, όπως το ευρωπαϊκό δίκτυο καινοτόμων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το οποίο μόλις παρουσιάστηκε στη σύνοδο κορυφής για την εκπαίδευση και την καινοτομία, με σκοπό τη διασφάλιση στενών δεσμών μεταξύ εκπαίδευσης και καινοτομίας.
Η τελευταία εμβληματική προσπάθεια επικεντρώνεται στην παραγωγή και τη χρήση ολοκληρωμένων, συγκρίσιμων συνόλων δεδομένων και ενός κοινού αποθετηρίου δεδομένων που να μπορεί να τροφοδοτεί με στοιχεία τη διαμόρφωση πανευρωπαϊκών πολιτικών σε όλα τα επίπεδα. Η πρωτοβουλία θα ξεκινήσει με την ανάπτυξη ευρωπαϊκών ορισμών για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και την υπερπροηγμένη τεχνολογία.
Επιζητούμε τη στενή συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, ώστε η ευρωπαϊκή καινοτομία να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών παγκόσμιων προκλήσεων. Το θεματολόγιο αυτό αποτελεί έκκληση για δράση και είμαστε αποφασισμένοι να το υλοποιήσουμε.
Ενθαρρύνουμε τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να αξιοποιήσουν τις προτάσεις μας και να συνεργαστούν με την Επιτροπή και με τα ενδιαφερόμενα μέρη για την κινητοποίηση επενδύσεων, τη διασφάλιση ευνοϊκού πλαισίου συνθηκών και την υλοποίηση απαραίτητων μεταρρυθμίσεων. Καλούμε επίσης τα πανεπιστήμια, που βρίσκονται στο σταυροδρόμι της έρευνας και της καινοτομίας, να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην υλοποίηση των δράσεων, ιδίως μέσω της προώθησης οριζόντιων και επιχειρηματικών δεξιοτήτων.
Από την πλευρά μας, θα εξακολουθήσουμε να προωθούμε την πιο ενεργή συμμετοχή φορέων καινοτομίας, επιχειρηματιών και πολιτών στη συζήτηση, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να δράσουν, προωθώντας ιδέες, καθώς και ανταποκρινόμενοι περισσότερο στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Είναι ζωτικής σημασίας να επωφεληθεί απ' αυτό κάθε περιφέρεια της Ευρώπης.
Μόνο μαζί θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας για τη δημιουργία ενός πραγματικά πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας στο οποίο κανείς δεν θα μένει στο περιθώριο, χρησιμοποιώντας τα μοναδικά ταλέντα, τα περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας και τις βιομηχανικές ικανότητες της Ευρώπης σε μια ενωμένη προσπάθεια.
