νδιαφέρουσες διαπιστώσεις για τις τάσεις που επικράτησαν το 2024 σε ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα περιέχει η ετήσια έκθεση Global Energy Review του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
.
Με βάση αυτή, η παγκόσμια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά περίπου 4% πέρυσι, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ετήσιο μέσο όρο που παρατηρήθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια.
Η αύξηση οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, που ενίσχυσαν τη ζήτηση για ψύξη, αλλά και στην ανοδική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τη βιομηχανία, τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών και την ανάπτυξη των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης.
Αυτή η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας καλύφθηκε κυρίως από τις νέες ΑΠΕ που, με περίπου 700 GW δυναμικότητας που προστέθηκαν το 2024. Πάνω από το 75% αυτών των εγκαταστάσεων ήταν ηλιακές, ενώ τα αιολικά αντιπροσώπευαν περίπου το 20%, με τις μεγαλύτερες αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να είναι η Κίνα, η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ινδία και η Βραζιλία.
Το 2024 υπήρξε όμως υψηλότερη ζήτηση για όλες τις πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων εκτός των ΑΠΕ, του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας.
Παράλληλα, όμως και οι εκπομπές από τον ενεργειακό τομέα συνέχισαν να αυξάνονται το 2024, αλλά με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι το 2023. Ένας βασικός παράγοντας ήταν οι υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ. Όπως σημειώνεται, εάν τα παγκόσμια καιρικά φαινόμενα το 2023 είχαν επαναληφθεί το 2024, περίπου το ήμισυ της αύξησης των παγκόσμιων εκπομπών θα είχε αποφευχθεί. Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη ταχεία υιοθέτηση τεχνολογιών καθαρής ενέργειας περιορίζει την αύξηση των εκπομπών, σύμφωνα με νέα ανάλυση – αποφεύγοντας 2,6 δισεκατομμύρια τόνους πρόσθετου CO2 εκπομπές ανά έτος.
Πιο αναλυτικά, η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας αυξήθηκε το 2024 ταχύτερα από τον μέσο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας, όπως και η ζήτηση για όλα τα καύσιμα και τις τεχνολογίες.
Η αύξηση οφείλεται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η ζήτηση της αυξήθηκε κατά 4,3%, πολύ πάνω από την αύξηση κατά 3,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, λόγω των θερμοκρασιών ρεκόρ, της ηλεκτροδότησης και της ψηφιοποίησης. Οι ΑΠΕ αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μερίδιο της αύξησης του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού (38%), ακολουθούμενες από το φυσικό αέριο (28%), τον άνθρακα (15%), το πετρέλαιο (11%) και την πυρηνική ενέργεια (8%).
Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες αντιπροσώπευαν πάνω από το 80% της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας. Στην Κίνα, η αύξηση της ζήτησης ενέργειας επιβραδύνθηκε κάτω από το 3% το 2024, το ήμισυ του ρυθμού το 2023 και πολύ κάτω από τη μέση ετήσια ανάπτυξη της Κίνας κατά 4,3% τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η Κίνα εξακολουθούσε να έχει τη μεγαλύτερη αύξηση ζήτησης σε απόλυτους όρους από οποιαδήποτε χώρα το 2024. Η Ινδία είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση της ζήτησης ενέργειας σε απόλυτους όρους – περισσότερο από την αύξηση σε όλες τις προηγμένες οικονομίες μαζί.
Οι προηγμένες οικονομίες σημείωσαν επίσης αξιοσημείωτη επιστροφή στην αύξηση της ζήτησης ενέργειας μετά από αρκετά χρόνια πτώσης, με άνοδο κατά σχεδόν 1%. Οι ΗΠΑ σημείωσαν την τρίτη μεγαλύτερη αύξηση της απόλυτης ζήτησης το 2024 μετά την Κίνα και την Ινδία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επέστρεψε στην ανάπτυξη για πρώτη φορά από το 2017 (εκτός από την ανάκαμψη μετά τον Covid το 2021).
Η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας στα κτήρια αντιπροσώπευε σχεδόν το 60% της συνολικής αύξησης. Μάλιστα, η εγκατεστημένη ισχύς των κέντρων δεδομένων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά περίπου 20%, ή περίπου 15 GW, κυρίως στις ΗΠΑ και την Κίνα. Εν τω μεταξύ, η συνεχιζόμενη αύξηση της υιοθέτησης ηλεκτρικών οχημάτων είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στις μεταφορές. Οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 25%, ξεπερνώντας τα 17 εκατομμύρια μονάδες και αντιπροσωπεύοντας το ένα πέμπτο όλων των πωλήσεων αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΟΕ για το 2024.
Ακόμη, το 2024, πάνω από 7 GW πυρηνικής ενέργειας τέθηκαν σε λειτουργία, 33% περισσότερα από ό,τι το 2023. Η νέα χωρητικότητα που προστέθηκε ήταν το πέμπτο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική ενέργεια το 2024 αυξήθηκε κατά 100 TWh, ισοδυναμώντας με τη μεγαλύτερη αύξηση αυτού του αιώνα εκτός της ανάκαμψης μετά τον Covid. Οι ενάρξεις κατασκευής πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής αυξήθηκαν κατά 50% πέρυσι, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά κινεζικά και ρωσικά σχέδια.
Η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου επιβραδύνθηκε σημαντικά το 2024, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΟΕ. Το μερίδιο του πετρελαίου στη συνολική ζήτηση ενέργειας έπεσε κάτω από το 30% για πρώτη φορά, 50 χρόνια μετά την κορύφωσή του στο 46%. Η ζήτηση για πετρέλαιο αυξήθηκε κατά 0,8% το 2024, σε σύγκριση με αύξηση 1,9% το 2023. Ωστόσο, οι τάσεις διέφεραν μεταξύ τομέων. Έτσι, η ζήτηση πετρελαίου από τις παγκόσμιες οδικές μεταφορές μειώθηκε ελαφρώς, λόγω της πτώσης στην Κίνα (-1,8%) και τις προηγμένες οικονομίες (-0,3%). Την ίδια ώρα, η ζήτηση πετρελαίου από την αεροπορία και τα πετροχημικά αυξήθηκε.
